Kripto Para Birimleri Arasındaki Volatilite Yayılımının Analizi: Piyasa Değeri Yüksek Kripto Para Birimlerinden Kanıtlar

Authors : Murat Kaya

Pages : 18-38

Doi:10.17218/hititsbd.1555090

View : 99 | Download : 101

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kripto paralar 21. yüzyılın ilk çeyreğine damgasını vuran finansal varlıklardır. Finansal piyasalarda işlem görmeye başlamalarının ardından kısa süre içerisinde işlem hacimlerinin artması ile çok sayıda yeni kripto para birimi üretilerek piyasada işlem görmeye başlamıştır. Kripto paraların üretim süreçleri, fiziksel varlığa sahip olmamaları, merkeziyetsiz yapıları gibi geleneksel finansal varlıklardan ayrılan özellikleri dikkat çekmiştir. Dikkat çeken bir diğer önemli özellikleri ise şüphesiz kripto para birimlerinde yaşanan ciddi fiyat dalgalanmaları olmuştur. Kripto para birimlerinin yaşamış oldukları bu fiyat dalgalanmaları piyasanın volatil yapısını ön plana çıkarmıştır. Bu nedenle kripto varlıklar arasındaki volatilite yayılımın analiz edilmesi gerek yatırımcılar gerekse araştırmacılar açısından önem kazanmıştır. Bu çalışmada kripto para piyasasında en yüksek piyasa değerine sahip 4 kripto para birimi arasındaki volatilite yayılımı analiz edilmiştir. Analizlerde BTC (Bitcoin), ETH (Ethereum), BNB (Binance Coin) ve SOL (Solano) için 13.07.2020 ile 05.09.2024 tarihleri arasına ait günlük getiriler kullanılmış ve volatilite yayılımının analizi için TVP-VAR modeli oluşturularak kripto para birimleri arasındaki dinamik bağlantı incelenmiştir. Analiz bulgularından, kripto para birimlerinin volatilitelerindeki toplam dinamik bağlantının Covid-19 Pandemisi ve Bitcoin ETF’lerinin onaylanmasına ilişkin gelişmelerden etkilendiği ve bu dönemlerde artış gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, kripto para birimleri arasındaki toplam volatilite yayılımının gücünün yüksek olmadığı, kripto para birimlerinden BNB ve BTC’nin analiz dönemi içerisinde volatilite yayıcısı, ETH ve SOL’un ise volatilite alıcısı özellik gösterdiği bulgusu elde edilmiştir. Kripto para birimleri arasında volatilite yayıcısı olan değişkenler etki güçleri açısından sıralandığında en güçlü volatilite yayıcısı olan para biriminin BNB olduğu ve bunu BTC’nin takip ettiği belirlenmiştir. Diğer yandan SOL, volatilite alıcısı olan kripto para birimleri arasında volatiliteyi en çok alan kripto para birimi olurken, ETH ise ikinci sıradadır. Kripto para birimlerinin volatilitelerindeki değişimin açıklanmasında öncelikle ilgili kripto para biriminin kendi geçmiş fiyat şoklarının etkili olduğu belirlenmiştir. Analizlerde dikkat çeken bir diğer husus ise özellikle BNB ve BTC’nin SOL’a güçlü şekilde volatilite yaymasıdır. Analize dahil edilen 4 kripto para biriminin volatilite yayılım ilişkisinin çok yüksek olmaması, aynı portföyde bulundurulabilecekleri ve birbirlerine risk bulaştırıcı etkilerinin sınırlı olabileceği şeklinde değerlendirilebilir. Bunun yanı sıra BNB’nin en yüksek volatilite yayıcısı olma özelliği dikkate alınarak portföylerin oluşturulması ve takip edilmesi, yatırım verimliliği açısından önem taşıyacaktır. Benzer şekilde SOL’un da diğer kripto para birimlerinden güçlü şekilde volatilite alması, yatırım süreçlerinde dikkat edilmesi gereken bir diğer husus olarak değerlendirilebilir.
Keywords : Kripto Para, Bitcoin, Ethereum, Volatilite Yayılımı, TVP-VAR