Belâgat ve Edebî Tenkit Terimlerinin Teşekkülü Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi I

Authors : İsa GÜCEYÜZ

Pages : 477-508

Doi:10.14395/hititilahiyat.685217

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Bibliyografya çalışmaları, bilimsel alanlardaki daha önce var olan birikimi yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Ülkemizde belâgat ve nakd terimleri alanında yapılmış çalışmalara toplu olarak erişebileceğimiz bibliyografi araştırması bulunmamaktadır. Biz bu çalışmamızda özellikle Arap dünyasında yapılmış olan belâgat terminoloji çalışmalarının doğru bir şekilde aktarılmasını hedeflemekteyiz. Çok fazla yekün oluşturduğu için belâgat çalışmalarının tamamına yer verilmemiş, sadece belâgat ve edebî tenkit terimlerinin teşekkülüne dair eserlere yer verilmiştir. Yöntem olarak; öncelikle elektronik kütüphaneler taranmış, ardından belağat terimleri ile ilgili yapılan temel çalışmaların kaynakçaları mukayeseli olarak incelenmiştir. Bibliyografya çalışmamızda Belâgat terimleri ile ilgili 10 kitap, 10 adet doktora tezi, 33 adet yüksek lisans tezi, 17 adet sempozyum tebliği ve 143 adet makale olmak üzere toplam 213 çalışmaya yer verilmiştir. Ulaşılan çalışmalar; doktora tezleri, yüksek lisans tezleri, sempozyum tebliğleri ve makaleler olmak üzere beş kategoride incelenmiştir. Çalışmaları; konu bakımından genel olarak, dönemsel / tarihî çalışmalar ve belâgatçıların terim anlayışlarını ele alan çalışmalar şeklinde tasnif etmemiz mümkündür. Tez çalışmalarının; kim tarafından, nerede, hangi hocanın danışmanlığında, kaç sayfa yapıldığı bilgisine bibliyografyada yer verilmiştir. Ayrıca makalelerin de hangi dergide, nerede, kaç yılında, hangi sayfa aralığında yayınladığına dair bilgilere yer verilmiştir. Ulaşılan çalışmalarının büyük çoğunluğunun Mağrib ülkeleri ve Ürdün’de hazırlandığı görülmektedir. Belâgat ve edebî tenkit terimlerinin teşekkülüne dair yapılan çalışmaların 1970’lerin başlarına kadar uzandığını söyleyebiliriz.
Keywords : Arap Dili ve Belâgatı, Belâgat, Edebî Tenkid, Terim, Bibliyografya, Belâgat Terimleri, Edebi Tenkid Terimleri, Teşekkül