Şeyhülislam Mehmed Esad Efendi ve Eşarîlik-Maturidîlik İhtilafına İlişkin Risalesi

Authors : Mehmet KALAYCI

Pages : 99-134

Doi:10.14395/jdiv83

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam düşüncesinin gelişimine yaptıkları katkı açısından Eşarilik ve Mâturîdîlik diğer mezheplere nazaran müstesna bir konuma sahiptir. Dinî terimlerin oluşumunda, itikadî meselelerin içeriğinin ve ele alınış biçimlerinin şekillenmesinde, geçmişte ve günümüzde her iki mezhebin rolü büyük-tür. Tarihsel süreçte iki mezhep arasındaki görüş ayrılıklarının ele alındığı çok sayıda ihtilaf metni oluşturulmuştur. Eşarilik–Maturidilik İhtilafı Edebiyatı en büyük ilgiyi Osmanlılarda görmüş, özellikle XI./XVII. asırdan itibaren konuyla ilgili hacimli ya da küçük ölçekte çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Geç dönem Osmanlı âlimlerinden ve şeyhülislamlarından olan Ebû İshakzâde Mehmed Esad b. İsmâil Efendi el-İstanbûlî’nin (ö.1166/1753) Risâle fî İhtilâfâti’l-Mâturîdî ve’l-Eş’arî isimli risalesi Eşarilik Maturidilik İhtilafı Edebiyatı kapsamında üretilen metinlerden birisidir. Bu makalede Mehmed Esad Efendinin hayatı ve risalesine ilişkin bilgiler verilmiş ve söz konusu risalenin günümüz Türkçesiyle transliterasyonu yapılmıştır.
Keywords : Şeyhülislam Esad Efendi, Eşarî, Mâturîdî, Osmanlı Sünniliği