Serezli (Sirozî) Yusuf Paşa’nın Kriptografisi Hakkında Notlar

Authors : Sedat BİNGÖL

Pages : 67-92

Doi:10.20304/humanitas.1130938

View : 25 | Download : 14

Publication Date : 2022-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalemizde Matematik biliminin çalışma alanlarından olan Kriptoloji’ye ait iki yönelim olan Kriptoanaliz ve Kriptografi hakkında temel bazı kavramlar tanıtılıp, Avrupa ve Osmanlı Kriptografisinin kısa bir başlangıç tarihi verilecektir. Bu çerçevede Osmanlı Kriptografi’sinin başlangıcı olan III. Selim dönemi diplomatik kriptografisinin temel özellikleri ele alınıp değerlendirilmiştir. Daha sonra ise Serezli (Sirozi) Yusuf Paşa’nın bazı tarihsel olaylardaki rolünden söz edilecektir. Bu rollere bağlı olarak, Osmanlı idari yapısı içerisinde esinlendiği Kriptografik yöntemlerin kaynağı ve ortaya koyduğu şifre anahtarlarının (Miftah), algoritmaları incelenecektir. Serezli (Sirozi) Yusuf Paşa’nın Ruslara esir düşmesi sonrası ise özellikle Osmanlı Kriptografi’sine getirdiği Kesirli kodlar dışında ve yine oluşturduğu 2 farklı Anahtar (Miftah) incelenerek, Serezli (Sirozi) Yusuf Paşa’nın Kriptografi tarihimizdeki yenilikleri ve yeri değerlendirilecektir.
Keywords : kriptografi, varna, tarihsel şifreler, tarihsel kodlar