ÇEVRE VE EKOLOJİ KAVRAMLARININ EKOELEŞTİREL VE KAPİTALİST SÖYLEM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Authors : Sezgin TOSKA

Pages : 219-234

View : 16 | Download : 18

Publication Date : 2015-03-23

Article Type : Other Papers

Abstract :Son dönemde yazın dünyasında gelişimini ve etkinliğini arttıran ekoeleştiri, (ecocriticism), insan merkezli düşünce sistemi ve yaşam tarzlarının ekolojik yıkımlar, doğal felaketler ve çevresel sorunların oluşmasında önemli etkisi olduğunu ileri sürmektedir. Ekoeleştiri yazın dünyasını da insan merkezli anlayışlardan kaynaklanan sorunların araştırılması ve olası çözüm yollarının bulunup geliştirilmesi için harekete geçirmeye yönlendirmektedir. Eleştirilerini özellikle insan merkezlilik üzerine yoğunlaştıran ekoeleştiri anlayışı için kavram kullanımı da önemli hale gelmiştir. Ekoeleştiri, bu nedenle insanı merkeze koyabilecek kavramların kullanımından özenle kaçınmaktadır. Ekoeleştiri sözcüğünün bu yeni eleştiri yaklaşımı için isim olarak seçilmesinde bu özelliğinin ön planda tutulduğu açıktır. Ülkemizde ekoeleştiri yaklaşımın yaygınlaşmaya başlamasından sonra birbirine benzer olduğu düşünülen ekoloji ve çevre kavramlarının kullanımında dikkatli olma gereği ortaya çıkmıştır. Söz konusu kavramların seçilmesi ve kullanımı ekoeleştirel ve kapitalist söylemde farklılıklar göstermektedir. Bu yüzden birbiri yerine kullanılabilen bu kavramları uygulama alanına taşımanın basit bir sözcük seçiminden ibaret olmadığı, söylemsel farklılıkları da yansıtabileceği dikkate alınmalıdır. Makalede çevre ve ekoloji kavramlarının etimolojilerinden faydalanılarak kapitalist ve ekoeleştirel söylemlerdeki gelişimlerine ve kullanım farklılıklarına değinilmektedir. Bazen bilinçsizce birbiri yerine kullanılan ekoloji ve çevre kavramlarının bazen de kendi düşmanını kendisi oluşturarak onu kontrol altında tutmak isteyen kapitalist söylem içerisinde bilinçli olarak birbiri yerine kullanılmaya çalışıldığını gözlemlemek olasıdır. Bu söylem farklılıkları afiş, televizyon programı, filmler ve gazete haberinden oluşan medya çalışmaları örneklemeleriyle incelenmeye çalışılacaktır.
Keywords : Ekoeleştiri, Ekoloji, Çevre, Medya Çalışmaları, Kapitalizm