Klasik Şiirde Astronomik ve Astrolojik Bir Karmaşa Olarak Cevzâ İkizler mi Avcı mı?

Authors : Hasan Ali Güneş

Pages : 229-246

Doi:10.20304/humanitas.1382227

View : 55 | Download : 98

Publication Date : 2024-03-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik şairler, pek çok konuyu şiirlerine çeşni olarak katmıştır. Şairler diğer ilimlerin yanında ilm-i tencim, ilm-i nücûm olarak bilinen astroloji ve astronomi ile ilgili pek çok olguyu da edebiyatla harmanlamış ve çeşitli sanatlarla eserlerine dâhil etmiştir. Cevzâ olarak bilinen İkizler burcu da bu olgulardan biridir. Burçlar kuşağı üzerinde bir takımyıldız olan İkizler, Cevzâ, Tevemîm, Ettevemân, Dü-peyker gibi isimlerle de bilinir. Latince’de Gemini olarak geçer. Avcı takımyıldızı ise Grek mitolojisinde Orion olarak bilinen bir devdir. Avcı, Araplar tarafından Cebbâr olarak isimlendirilmiştir. Boğa ve İkizler takımyıldızlarının tam ortasında, biraz güneylerinde yer alır. Yapılan taramalarda, bazı şairlerin hem İkizler burcu için hem de Avcı takımyıldızı için Cevzâ kelimesini kullandığı, pek çok araştırmacının ise bu kelimeyi sadece İkizler burcu manası vererek yorumladığı görülmüştür. Bu çalışmada İkizler ve Avcı takımyıldızları ile ilgili astronomik, mitolojik ve astrolojik bilgiler verilerek bu takımyıldızların şiirlerde nasıl ele alındıkları, Cevzâ ile ilgili kavram karmaşasının sebepleri ve çözümü açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Cevzâ, İkizler, Avcı, Orion, Gemini