ÖZGÜRLEŞME SORUNU BAĞLAMINDA HANDAN VE SEVİYE TALİP ROMANLARINDA “YENİ KADIN”

Authors : Ferda Zambak

Pages : 542-560

Doi:10.20304/humanitas.1517919

View : 103 | Download : 133

Publication Date : 2024-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Halide Edip Adıvar’ın Seviye Talip (1910) ve Handan (1912) adlı romanları, aşkı merkeze alan olay örgüleriyle okurun karşısına çıkar. Bu romanlarda yoğun olarak konu edilen kadın-erkek ilişkilerinin özellikle modernleşme çabaları etrafındaki karmaşık ve ikircikli yapısı dikkat çekicidir. Adıvar’ın Handan adlı romanında, ana karakter Handan’ın yaşamı etrafında onun hem yeni kadın tipiyle başlangıçta uyumlu eylemleri hem de aşk ve ilişkiler bağlamında ataerkil söylemin kadını duygular alanında tanımlamaktaki ısrarına uygun özellikleri yan yana sunulur. Handan’ın özgürleşmeyi talep eden, buna bilinç düzeyinde hazırmış gibi görünen fakat duygusal olarak yaşadığı krizlerle hazır olmadığı anlaşılan özellikleri romanda oluşturulmaya çalışılan “yeni kadın” algısını tartışmalı hale getirir. Seviye Talip’te ise sanatçı kimliğiyle ön plana çıkan Seviye’nin özgürleşebilme serüveni, eril tahakküm ile son bulur. Romanlarda kadınların eylem, tercih ve söylemleri Adıvar’ın kadın karakterler kurgusunda ortaya çıkan bocalamalarını da belirgin hâle getirir. Çalışmada her iki romanda kadın erkek ilişkileri bağlamında ortaya çıkan krizli süreç, kadını özne olmaktan uzaklaştıran paradoksal yapılar ve anlatıcının oluşturmaya çalıştığı “yeni kadın” kimliğine ilişkin meseleler analiz edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca fikirde yeni ve özgür olmayı tercih eden kadınların kimi zaman hastalık içinde ya da eril arzunun şiddetinden kaçamayan şekillerde okurun karşısına çıkarılmaları, özgürleşme sorunu ve eril tahakküm ekseninde tartışılacaktır.
Keywords : Halide Edip Adıvar, Handan, Seviye Talip, Yeni kadın, Özgürleşme