YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU`NUN ANKARA ROMANI: POSTKOLONYAL BİR OKUMA

Authors : Gökhan Oğuz, Cengiz Karagöz

Pages : 273-287

Doi:10.20304/humanitas.1587874

View : 86 | Download : 63

Publication Date : 2025-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Sömürgecilik tecrübesini yaşamış ülke ve toplumlarda, süreç fiilen sona ermiş olsa bile sömürgeciliğin etkilerinin devam ettiği gözlenmektedir. Sömürgecilik sonrası etkileri problematize eden bir alan olan postkolonyalizm merceğinden bakıldığında, postkolonyal süreçteki söz konusu etkiler gündelik yaşamdaki adet ve alışkanlıklardan ahlâki kodlara, mimari üslûptan semboller alanındaki değişikliklere kadar çok geniş bir kültürel sahayı ve bununla ilişkili olarak da kimliksel meseleleri kapsamaktadır. Hem bireysel hem de toplumsal psikoloji düzeyinde yansımaları izlenebilecek postkolonyal etkiler, bir yandan sömürgeciliğin ürünü olan toplumsal değişiklikleri nazara verirken diğer yandan bu değişikliklerin yol açtığı kimliksel travmalara da işaret etmektedir. Bu çalışmada, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun, erken Cumhuriyet dönemi romanı Ankara, postkolonyal bir okumaya tabi tutulmaktadır. Erken Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen Batılılaşma hamlelerinin neticesinde meydana gelen toplumsal değişimin, bilhassa seçkinler nazarında görünümünü ele alan roman, tematik açıdan postkolonyal söylemlerin ışığında analiz edilecektir. Söz konusu analiz neticesinde ortaya çıkan en önemli tespit, romanda tasvir edildiği hâliyle, sömürge yönetimi altına girmemiş bir ülkenin başkenti olan Ankara’da seçkinler katında ortaya çıkan manzaranın postkolonyal bir görünüm arz ettiğidir.
Keywords : Postkolonyalizm, Yakup Kadri, Ankara, Batılılaşma, Postkolonyal kimlik