BİR ÖZ-ORYANTALİZM ELEŞTİRİSİ: FON SADRİŞTAYN’IN KARISI

Authors : Faruk Dündar

Pages : 120-139

Doi:10.20304/humanitas.1598603

View : 49 | Download : 29

Publication Date : 2025-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Ömer Seyfettin’in Fon Sadriştayn’ın Karısı adlı hikâyesini öz-oryantalizm bağlamında incelemektedir. Türk edebiyatının milliyetçi yazarlarından biri olan Ömer Seyfettin, bu hikâyesinde Batılılaşma sürecindeki Türk toplumunun içinde bulunduğu kimlik bunalımını ve Doğu-Batı çatışmasını ele almaktadır. Belge incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilen analizde, hikâyede fiziksel görünüm, kadın imajı, ekonomik anlayış, eğitim seviyesi, aile yapısı, sağlık anlayışı ve toplumsal cinsiyet rolleri gibi temalar üzerinden Batı’nın idealize edilmesi ve Türk toplumunun eleştirilmesi incelenmiştir. Bu çalışma, Ömer Seyfettin’in milliyetçi bir yazar olmasına rağmen, hikâyesinde yer alan Türk toplumuna yönelik eleştirilerinin altında yatan nedenleri tartışmaktadır. Sonuç olarak, yazarın amacının Türk toplumunun eksikliklerini vurgulayarak onu modernleşme ve gelişme yolunda teşvik etmek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, hikâyenin öz-oryantalizm eleştirisi olarak okunabileceği, yazarın Batı’yı körü körüne taklit etmenin getireceği kimlik kaybına dikkat çektiği ve kültürel değerlerin korunarak modernleşmenin gerekliliğini savunduğu ortaya konmuştur. Bu bağlamda, Fon Sadriştayn’ın Karısı hikâyesi, Ömer Seyfettin’in milliyetçi duruşuyla uyumlu bir şekilde, toplumunu eleştiren ve geliştirmeye yönelik bir perspektif sunan bir eserdir.
Keywords : Öz-oryantalizm, Milliyetçilik, Batılılaşma, Fon Sadriştayn’ın Karısı, Ömer Seyfettin.