ENGELLİ BİREYLERE YÖNELİK TUTUMLARA İLİŞKİN TÜRKİYE’DE GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Authors : Gökçen İLHAN ILDIZ, Dilber TEZEL

Pages : 599-609

Doi:10.21733/ibad.428743

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :  Engelli bireylere yönelik tutumlar, onların toplumsal yaşama tam ve bağımsız katılımını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Toplumu oluşturan tüm bireylerin engellilerle ilgili tutumlarını belirlemek, olumlu tutum oluşturmada nasıl bir yol izleneceğini planlamak açısından önemlidir.  Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de gerçekleştirilen engelli bireylere yönelik tutumları değerlendiren araştırmaların incelenmesidir. Bu çalışma kapsamında belirlenen ölçütleri karşılayan 22 araştırmaya ulaşılmıştır. Bunlardan 8 tanesi tez, 14 tanesi makaledir. Araştırma da nitel araştırma yöntemlerinden, beş aşamalı doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Doküman analizi için toplanan veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan “veri toplama formuna “ kaydedildikten sonra analizleri gerçekleştirilmiştir.  Ulaşılan tezler, yazıldığı yıl, enstitü, anabilim dalı, tezin gerçekleştirildiği il, tezin konusu, tezdeki çalışma grubu ve veri toplama yöntemleri açısından gruplara ayrılmıştır. Ulaşılan makaleler ise, çalışmanın yapıldığı yıl, il, ele alınan konu, çalışma grubu ve veri toplama araçları olarak gruplara ayrılmış ve incelenmiştir. Yapılan değerlendirmelerin sonuncunda, engellilere yönelik tutumlar ile ilgili hazırlanan tezlerin çoğunluğunun 2016 yılında ve sosyal bilimler enstitüsüne bağlı anabilim dallarında hazırlandığı, ele alınan konuların dağılımında kardeş tutumlarının öne çıktığı,  verilerin tamamının nicel yöntemlerle toplandığı, veri toplama araçlarının büyük bir çoğunluğunun ülkemizde geliştirilen ölçeklerden oluştuğu, çalışmaların örneklem grubunu Marmara ve İç Anadolu Bölgesinde’ki illerin oluşturduğu belirlenmiştir. Engellilere yönelik tutumlar ile ilgili hazırlanan makalelerin ise çoğunluğunun 2013 yılında hazırlandığı, ele alınan konularda öğrenci tutumlarının çoğunlukta olduğu, örneklem gruplarının İç Anadolu Bölgesi’nde yoğunlaştığı, veriler toplanırken çalışmaların tamamında nicel yöntemlerden yararlanıldığı ve ölçek kullanıldığı tespit edilmiştir. Sonuçlar karşılaştırmalı olarak özetlenmiş ve tartışılmıştır.
Keywords : Engelli bireyler, tutumlar