Olumlu Sosyal Davranış Eğilimi Ölçeğinin Psikometrik Özelliklerinin Kendini Belirleme Kuramı Bağlamında İncelenmesi

Authors : Vezir AKTAŞ, Yeliz KINDAP TEPE

Pages : 154-166

Doi:10.21733/ibad.670311

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2020-08-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal yaşamın önemli bir yönü olan olumlu sosyal davranışlar, toplumun düzgün işleyişi için kritik bir öneme sahiptir ve hemen hemen her toplum bu tür davranışları takdir ve teşvik etmektedir. Olumlu sosyal davranışlar konusunda son yıllarda yapılan çalışmalarda, olumlu sosyal davranışın çok boyutlu ve davranışın altında yatan motivasyona vurgu yapılmakta, Kendini Belirleme Kuramı (KBK) çerçevesinde, olumlu sosyal davranışın altında yatan motivasyon içsel veya dışsal olabileceği öne sürülmektedir. Yapılan bu çalışmada Carlo ve Randall (2002) tarafından geliştirilen ve altı farklı türde olumlu sosyal davranışları ölçen Olumlu Sosyal Davranış Eğilimi Ölçeği’nin psikometrik yapısı KBK temelinde incelenmiştir. Ölçek maddelerin içsel ve dışsal motivasyon olarak ayrışıp ayrışmadığını belirlemek amacıyla yapılan analizler sonucunda, sözkonusu ölçeğin içsel motivasyon ve dışsal motivasyon ayırımı temelinde iki boyutlu olarak da kullanılabileceği ve sözkonusu iki faktörün açıkladığı varyansın %39.18 olduğu) görülmüştür. İç tutarlılık açısından bakıldığında ise içsel ve dışsal motivasyon alt boyutlarının güvenirliğinin yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, Carlo ve Randall’ın (2002) sınıflaması göz önüne alındığında, ölçeğin özellikle özgecilik alt boyutunun Türk kültürü bağlamında yeniden kavramsallaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu belirlenmiş ve tüm sonuçlar KBK bağlamında tartışılmıştır.
Keywords : İçsel Motivasyon, dışsal motivasyon, Kendini Belirleme Kuramı