Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Yaratıcılık Düzeylerini Etkileyen Faktörler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Authors : Doçdrdidem İNEL EKİCİ, Halil TANIR

Pages : 35-50

Doi:10.21733/ibad.711670

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarının geliştirilmesi, öğrenme ve öğretme sürecinin önemli hedeflerinden biri haline gelmiştir. Bu nedenle özellikle küçük yaş grubundaki öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarını etkileyen faktörlerin araştırılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada da ortaokul öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Hu ve Adey (2002) tarafından geliştirilen Deniş-Çeliker ve Balım (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan “Bilimsel Yaratıcılık Testi” ve açık uçlu sorulardan oluşan “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Mevcut durumu belirlemeye amaçlayan ve nitel verilere dayanan bu araştırma bir örnek olay çalışmasıdır. Araştırmanın katılımcılarının belirlenmesinde amaçlı örneklem seçim yöntemlerinden aykırı durum örneklemesi kullanılmıştır. Çalışmaya Konya ilindeki bir ortaokulda öğrenim gören öğrencilerden bilimsel yaratıcılık testi puanlarına göre seçilen 32 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak değerlendirilmiş ve öğrencilerin ifadeleri bilimin doğasına ilişkin farkındalık, fen dersine ilişkin etkinlikler, ailelerin destek ve yönlendirmesi olmak üzere üç ana tema altında yorumlanmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin bilimin doğasına ilişkin farkındalıklarının, fen dersine ilişkin okul dışında ve okulda gerçekleştirmiş oldukları etkinliklerin çeşidinin ve sıklığının, ailelerinin fen konularına ilişkin kendilerine göstermiş oldukları destek ve bu konudaki yönlendirmelerinin öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarını olumlu yönde etkileyen faktörler olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarını zenginleştirmek için, bilimin doğasına ilişkin farkındalıklarının artırılması, fen dersinde daha aktif katıldıkları ve grup çalışmaları içeren etkinliklere daha sık yer verilmesi önerilebilir.
Keywords : Fen Eğitimi, Yaratıcılık, Bilimsel yaratıcılık