Çocuk Edebiyatı Eserlerinin Çocuk Hakları Bağlamında İncelenmesi: TRT Çocuk Kitaplık Örneği

Authors : Burcu Gök Tülkay, Özkan Sapsağlam

Pages : 142-158

Doi:10.21733/ibad.1309110

View : 179 | Download : 263

Publication Date : 2023-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Çocuklar, gelişimsel özellikleri gereği en fazla korunmaya ve desteğe ihtiyaç duyan grupların başında gelmektedir. Çocukların korunmasına yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli hukuki düzenlemeler bulunmaktadır. Türkiye’nin de taraf olduğu Çocuk Hakları Sözleşmesi bu hukuki düzenlemelerden biridir. Bu araştırmada TRT Çocuk Kitaplık uygulamasında yer alan hikâye kitaplarının Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde vurgulanan temel çocuk hakları bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımı ve durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Araştırma kapsamında ‘TRT Çocuk Kitaplık’ uygulamasında yer alan ve farklı yaş gruplarına yönelik olan hikâye kitapları incelenmiştir. Araştırma materyallerinin belirlenmesinde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemi ve maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği kullanılmıştır. Çalışma materyallerini okul öncesi üç, dört ve beş yaş grubu çocuklarına yönelik farklı yayınevleri tarafından hazırlanmış 15 adet hikâye kitabı oluşturmuştur. Araştırma verileri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, incelenen çocuk kitaplarında çocuk haklarına yönelik sözel ve görsel içeriklerin yer aldığı, hikaye kitaplarında en fazla yaşama hakkına, ikinci sırada gelişme hakkına, üçüncü sırada korunma hakkına ve son olarak da katılma hakkına yer verildiği görülmüştür. İncelenen hikâye kitaplarında çocuk haklarının olumlu kullanımının olumsuz kullanımından daha fazla olduğu görülmüştür.
Keywords : Çocuk, çocuk hakları, çocuk hakları sözleşmesi, çocuk edebiyatı, TRT çocuk kitaplık