Osmanlı Devleti’nin Yıkılışı, Milli Mücadele ve Erken Cumhuriyet Dönemlerinde Kürtler

Authors : Mehmet ASLAN

Pages : 31-52

View : 32 | Download : 17

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Savaşı’nın yaşandığı dönemde Osmanlı Devleti’nin hüküm sürdüğü hiçbir bölgede herhangi bir etnik topluluğun mutlak bir türdeşlik içinde hâkimiyeti söz konusu değildi. Milliyetçilik hareketleri ilkin Balkanlarda ortaya çıkmış ve gayrimüslim “millet”ler peşi sıra bağımsız ulus-devletler kurmuştu. Din bağı ise Müslümanlar için hala en kuvvetli birleştiriciydi. Ancak seçkinlerin yerel dilleri referans alarak başlattıkları birbirine rakip “milliyetçi” inşa süreçleri, Müslümanların da tıpkı Balkanlardaki etnik topluluklar gibi birbirlerinden ayrı yollara yönelmeleriyle sonuçlanmıştı. Yüzlerce yıldır kader birliği içinde oldukları Türklerle yollarını ayrıma seçeneği Kürtler için de gerek bazı Kürt seçkinlerinin çabaları gerekse de Batılı devletlerin teşvikiyle belirginleşmişti. Bu makalede Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu önceleyen, kuruluşun gerçekleştiği Kurtuluş Savaşı sonrası ile Birinci ve İkinci Meclis dönemlerinde Cumhuriyet’in kurucu kadrosunun Kürtlerle etkileşimi incelenmiştir. Kürtlerin İttihat Terakki Cemiyeti ile ilişkilerini ele alarak başlayan çalışma, Kurtuluş Savaşı’na katkılarını, savaş döneminde ve sonrasında Meclis’te temsillerini, ayaklanmalarını ve bu ayaklanmaları değerlendiren resmi raporlara odaklanmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşu, Millî Mücadele