Cüneyd-i Bağdâdî’nin Halifesi Ebû Muhammed el-Cerîrî: Hayatı ve Tasavvufî Görüşleri

Authors : Yakup PEKDOĞRU, Harun ALKAN

Pages : 239-261

Doi:10.46231/sufiyye.958940

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin amacı Cüneyd-i Bağdâdî’nin halifesi olan Ebû Muhammed el-Cerîrî’nin hayatını ve tasavvufi görüşlerini ortaya koymaktır. Cüneyd-i Bağdâdî Bağdat’ta yaşamış bir sufidir. O, hem yaşadığı dönemde hem de kendinden sonra övgüyle bahsedilen sufiler arasındadır. Tasavvuf başta olmak üzere diğer dini alanlarda ilmi yetkinliği her kesim tarafından dile getirilmektedir. Onun bu özelliği dayısının kendisine tavsiyesiyle ortaya çıktığı söylenebilir. Cüneyd-i Bağdâdî sufîler arasında “seyyidü’t-taife” lakabıyla anılmaktadır. Ebû Muhammed el-Cerîrî ise kaynaklarda onun halifesi diye belirtilmektedir. Cüneyd-i Bağdâdî’nin birçok halifesi vardır ancak rivayetlerde “Cerîrî onun yerine geçti, Cüneyd onu işaret etti” gibi hususlar zikredilmektedir. Dolayısıyla Cerîrî’nin halifeliği diğerlerine nazaran ön plandadır. Ebû Muhammed el-Cerîrî diğer sûfîler gibi bazı konulara dair açıklamalarda bulunmaktadır. Bunlar arasında tasavvufi düşüncedeki nefs, marifet, tevhid, iman, ihlas gibi konular vardır. Ancak zikredilen konulara getirdiği yorumlar bağlamları bulunmadığı için yer yer birer cümleyle dile getirilmişlerdir. Bu makalede önce Cerîrî’nin hayatına ve onun Cüneyd-i Bağdâdî ile ilişkisine sonra Cerîrî’nin tasavvufi görüşlerine değinilmiştir.
Keywords : Ebu Muhammed el Cerîrî, Cüneyd i Bağdâdî, Nefs, Marifet, Tevhid