Kâinatın Yaratılışı ve Varlık Mertebeleri Hakkında İşârî Bir Yorum: Lütfullâh Erzurûmî’nin Risâletü’r-ratki ve’l-fetk Adlı Eserinin Tahkik ve İncelemesi

Authors : Mahmut Ayyildiz

Pages : 97-138

Doi:10.46231/sufiyye.1381166

View : 114 | Download : 93

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca insanoğlunun izini sürdüğü hakikatlerden birisi de evrenin nasıl yaratıldığı konusudur. İslam düşüncesinde tabiat bilimlerinin yanı sıra kelam, felsefe, tasavvuf gibi dini ilimler sahasında da bu konuda sorgulamalar yapılmış ve farklı teoriler ileri sürülmüştür. Konunun Kur’an’dan bazı âyetler ile ilişkilendirilmesi tartışmaların tefsir literatürüne taşınmasına neden olmuştur. Bu bağlamda el-Enbiyâ 21/30. âyet, evrenin yaratılışı hakkında derin düşünce ve teorilerin geliştirilmesinde önemli bir başvuru kaynağı olmuştur. Lütfullâh Erzurûmî de Risâletü’r-ratḳi ve’l-fetḳ isimli eseri ile bu âyeti çevreleyen literatüre katkı sunmaktadır. Müellif, bu risalede el-Enbiyâ 21/30. âyette geçen ratḳ ve fetḳ kelimelerine odaklanarak sûfî-nazarî bir bakış açısıyla evrenin yaratılışı ve varlık mertebeleri hakkında derinlemesine analizler yapmaktadır. Bu çalışmada, Lütfullâh Efendi’nin Risâletü’r-ratḳi ve’l-fetḳ isimli eserinin tahkikli neşri yapılarak müellifin konuya ilişkin değerlendirmeleri tasviri bir anlatımla ele alınmıştır. Ayrıca bazı akademik makalelerde risalenin müellife aidiyetiyle ilgili yapılan hatalı veya eksik tespitler de bu çalışma ile tashih ve ikmal edilmiştir. Risalenin tahkikli neşri en iyi metin yöntemine göre hazırlanmıştır. Muhteva ile ilgili değerlendirmelerde ise kütüphane taraması, dokümantasyon, metin ve söylem analizi yöntemleri kullanılmıştır.
Keywords : Tefsir, Tasavvuf, Erzurûmî, Lütfullâh, Ratk, Fetk