Hizmet Kusurunu Siber Alana Uyarlama Çabasına Bir Öneri Olarak: Dijital Hizmet Kusuru

Authors : Egemen Karaca

Pages : 179-225

Doi:10.26650/ihid.24.005

View : 64 | Download : 110

Publication Date : 2024-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türk İdare Hukuku’nda mündemiç, idarenin kusura dayanan sorumluluğunu ifade etmek için kullanılan hizmet kusuru teorisinin, günden güne gelişen ve hızlı bir şekilde değişen dijital dünyaya uyum sağlayamaması nedeniyle mevcut sorumluluk şartlarının dijital ortamın kendine özgü özelliklerini dikkate alarak idarenin dijital ortamdaki faaliyetlerinden kaynaklanan kusurlu sorumluluğuna uyarlanmasını önermektedir. Bunu yaparken de mevcut teori olan hizmet kusuru kavramı ile karışmaması ve faaliyetin görüldüğü ortamın özelliklerinin vurgulanması için dijital hizmet kusuru kavramı kullanılmaktadır. Bu kapsamda dijital hizmet kusuru kavramı, idarenin dijital ortamdaki kamu hizmeti ve kolluk faaliyetlerinden kaynaklanan kusurlu davranışlarının tazmininde kullanılabilecek bir sorumluluk kavramı olarak önerilmektedir. Dijital hizmet kusuru kavramı lex lata içerisinde yer almamaktadır. Bu nedenle çalışma kapsamında, lex ferenda açısından idarenin dijital dünyadaki kusurlu davranışlarından kaynaklanan zararlara yönelik sorumluluğunun, hizmet kusurundan belirli yönlerden farklılaşmasına ve bunun da ayrı bir kavramla nitelendirilmesine yönelik gerekliliği açıklamak amaçlanmaktadır. Kavramın ileri sürülmesine ilişkin temel dayanak noktası, klasik sorumluluk şartlarının mevcut haliyle dijital ortamdaki idarenin faaliyetlerinden kaynaklanan mali sorumluluk uyuşmazlıklarına uygulanması halinde kuvvetle muhtemel zarara uğrayan taraf açısından hakkaniyetli sonuçlar veremeyecek olması düşüncesidir. Bu doğrultuda dijital hizmet kusuru, idarenin sorumluluk şartlarının dijital ortama özgü nitelikler dikkate alınarak güncellenmesi ihtiyacına bir öneri olarak sunulmaktadır. Dijital hizmet kusuru ve hizmet kusuru, sorumluluğun ilk şartı olan idari davranış unsuruna göre birbirinden ayırt edilebilecektir. Bu çerçevede hizmet kusuru/dijital hizmet kusuru ayrımını ilk olarak, idari davranışın idarenin dijital kamu hizmeti yahut dijital ortamdaki kolluk faaliyeti kapsamında olup olmaması belirleyecektir. Bu nedenle dijital alandaki bir faaliyet unsuru, her iki teoriyi birbirinden ayıran bir özellik gösterecektir. Bununla birlikte eğer uyuşmazlık dijital hizmet kusuru kapsamında değerlendiriliyorsa yani idarenin dijital alandaki bir faaliyetinden kaynaklanıyorsa artık zarar, illiyet bağı ve kusur unsurları yönünden mevcut hizmet kusuru teorisinden ayrılan, farklı bir değerlendirme yapılması ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Nitekim çalışma kapsamında da neden böyle bir ihtiyaç olduğu, sorumluluk şartları ele alınarak açıklanmaya çalışılmaktadır. Çalışma kapsamında ulaşılan sonuç ister dijital hizmet kusuru ister başka bir kavram ile nitelendirilsin, idarenin dijital ortamdaki faaliyetlerinden kaynaklanan kusurlu davranışlarında zararların giderilebilmesi için mevcut kavramların ve şartların bu ortama özgü özellikler dikkate alınarak geliştirilmesine ihtiyaç olduğudur.
Keywords : Siber güvenlik, Kişisel veriler, Dijital varlıklar, İdarenin mali sorumluluğu, Dijital kamusal alan