Nurihan Fettah’ın Dilinde Eski (Archaic) Sözler

Authors : Ahmet Turan TÜRK

Pages : 47-57

View : 18 | Download : 16

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kâşgarlı Mahmud’un ünlü sözlüğü Divanu Lugāti’t-Türk’te geçen bir şiirin ilk satırından adını alan ve Tatar edebiyatının tarihî roman türünde verilmiş ilk örneklerinden olan İtil Suvı Aḳa Torur (İdil Suyu Akıyor) Nurihan Fettah tarafından 1970 yılında kaleme alınmıştır. Tatar edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olan Nurihan Fettah, özellikle tarihî romanları ile tanınan bir kişiliktir. İtil Suvı Aḳa Torur adlı eserinde yazar, Bulgar hükümdarı Almış Han dönemini bütün yönleriyle ortaya koymaya çalışmış; çarpıcı olaylara ve özgün imajlara yer vermiştir. Aynı zamanda Nurihan Fettah, bu eserinde bilinçli bir dil kullanmıştır. Bu bilinçli kullanım sonucunda yazar, Tatar Türkçesinde bulunmayan, fakat Türkçenin tarihî dönemlerinde kullanılmış bazı eski (archaic) sözleri de eserinde kullanmıştır. Eserin içeriğine ve eserde sözü edilen dönemin ruhuna uygun olarak eserine eski sözleri koyması, romanın değerini de arttırmaktadır. Bu çalışmada İtil Suvı Aka Torur romanından hareketle Türkçenin tarihî dönemlerinde kullanılmış ve Tatar Türkçesi için eski söz hâlini almış yapılar eserde tanıklanmaya ve tanıklanan yapılar da köken bilgisi verileri ışığında açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : İtil Suvı Aḳa Torur, Nurihan Fettah, Tatar Türkçesi, Eski Söz