İDİL BULGAR YAZITLARINDAN MODERN ÇUVAŞ TÜRKÇESİNE İSİMLERDE ÇOKLUĞUN İŞARETLENMESİ

Authors : Ibrahim Arikan

Pages : 131-145

Doi:10.47089/iuad.1405893

View : 83 | Download : 85

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dilinin tarihsel Ogur kolunun modern temsilcisi olan Çuvaş Türkçesi isimlerin çokluk şeklini yapmak için kullandığı ek ile diğer Türk lehçelerinden farklılaşır. Modern metinlerine 18. yüzyıldan itibaren ulaşabildiğimiz Çuvaş Türkçesinin en eski metinleri olarak da kabul edilen İdil Bulgar Yazıtlarında Çuvaş Türkçesinde de kullanılan çokluk eki ilk kez tanıklanabilmektedir. Bu ekin Çağdaş Çuvaş Türkçesinin ilk metinlerinden başlayarak standart bir yazı dili halini aldığı 20 yüzyıl. başına kadar farklı biçimlerinin olduğu görülmektedir. Bu makalede Çağdaş Çuvaş Türkçesinin 18.yy. metinlerinden başlayarak yapılan taramalarda tanıklanan çokluk ekinin farklı biçimleri makale içerisinde örnekleriyle anlatılmaya çalışılmıştır. Çuvaş Türkçesinin çokluk ekinin 18. yüzyıl ve 19. yüzyıl metinlerinde tanıklanan farklı biçimlerinin dilbilgiselleşme yoluyla genişleyen biçimlerle birlikte yine dilbilgiselleşme yoluyla daralan biçimler olduğu da tespit edilmiştir. Çuvaş Türkçesinin çokluk ekinin tespit edilen farklı biçimleri için gelişim seyri gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : İdil Bulgar Türkçesi, İdil Bulgar Kitabeleri, Çuvaş Türkçesi, çokluk eki, dilbilgiselleşme, çekim ekleri