AYAZ GIYLECEV’İN “BİR AVUÇ TOPRAK” ADLI HİKÂYESİNDE KİMLİK, İDEOLOJİ VE YABANCILAŞMA

Authors : Ezgi Karslı

Pages : 1-20

Doi:10.47089/iuad.1438613

View : 39 | Download : 46

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :: Kimlik, ideoloji ve yabancılaşma kavramları bireyin hayatını şekillendiren önemli kavramlardır. Bu kavramlar eşiğinde birey, kendi olma yolunda yeni bir boyut kazanır. Böylece dönüştüğü bu hayat yolunda konumu ve değerleri de şekillenmektedir. Edebî eserlerde sıklıkla değinilen bu üç kavram yaşanılan dönemin zihniyetini yansıtmaktadır. İdeoloji kimliği etkisi altına alarak bireyin içinde bir dönüşüm gerçekleştirir. İdeoloji ve kimliğin birbiri ile çatışmasının etkisiyle birey kendi kimliğine yabancılaşır. Kendi değerlerine, kültürüne yabancılaşan birey, içindeki çatışma sonucunda buhranlı bir döneme girer. Birey kimliğini bunalımlı ruh hâlinin gölgesinde yaşarken bulunduğu koşullara ayak uyduramadığı için yalnızlaşır ve nesne konumuna evrilir. Bu evrilme sürecinde birey, kendi olmaktan uzaklaşır, yaşamının ve yaşamın getirdiklerinin farkında dahi olamaz. Mirveli’de bu kavramlar etrafında şekillenir ve sonunda yurduna dönerken yaptığı hataların farkına varır ve pişmanlık duyar. Modern Tatar edebiyatının önemli hikâye yazarlarından biri olan Ayaz Gıylecev’in Bir Avuç Toprak adlı hikâyesi Sovyet dönemi kolhozlaştırma faaliyetleri sırasında topraklarına el konulan insanları konu almaktadır. Mirveli varlıklı bir aileye mensupken bir gece toprakları elinden alınır. O da kızarak tüm kötü ateşe verir ve köyünden başka bir yere eşiyle birlikte göç eder. Mirveli şehir hayatında alışmaya çalıştığı düzen içinde zamanla kendisine yabancı bir birey olmaya başlar. İdeoloji ile birlikte kimliğini unutma çabası ve geçmişe dönük izlerin yansıtıldığı eserde, bireyin doğduğu, büyüdüğü toprağa hasreti ve özüne dönüşü, kimlik, ideoloji ve yabancılaşma çerçevesinde ele alınacaktır.
Keywords : Ayaz Gıylecev, Bir Avuç Toprak, Tatar edebiyatı, kimlik, ideoloji, yabancılaşma