Bir Balkan Düşünürü ve Devlet Adamı Olarak Aliya İzzetbegoviç’in İnsan ve Eğitim Anlayışı

Authors : Ahmet Dağ

Pages : 392-404

Doi:10.62297/idrak.1553085

View : 40 | Download : 45

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Hem Avrupa’da yaşaması hem de Müslüman olması sebebiyle Izzetbegoviç, Osmanlı mirasının bir ferdi olarak Doğu-Batı medeniyetlerinin ve coğrafyasının izlerini taşır. O, iki kadim medeniyet arasındaki kültürel ve entelektüel ilişkiyi zihin dünyasında ve kendi felsefesinde cisimleştirir. Bir yanda pozitivist-materyalist uygarlığın içinde yaşayan diğer yanda tüm birikimiyle mistik ve duygusal cihetini yitirmemiş medeniyetin izleklerini taşımaktadır. İnsan anlayışı bakımından dünyeviliği-uhreviliği, madde-mana dualitesini kendinde bulunduran İslam’dan etkilenen Aliya için madde-mana birlikteliğinin tezahürü insanda ortaya çıkar. Batının tek boyutlu ve Hobbesçu insan algısının ruhsuzluk içerdiği söyleminden hareketle insanın olgular düzlemini ve bilimsel paradigmaları aşan bir varlık olduğunu düşünür. Pozitivist ve materyalist bir eğitim sistemi içinde büyüyen Aliya, beşerî ilimlerle dini ilimlerin birliktelik içermesi gerektiğini düşünen biriydi. İslam dünyasının zayıflığı ve dağınıklığının nedenini insan ve eğitim sorunu olduğunu düşünen bilge düşünür Aliya, ahlaka dayanan insan ve eğitim anlayışıyla güçlü bir toplum, devlet ve medeniyetin kurulacağını düşünmekteydi. Bu makalede genelde küresel dünyanın özelde İslam dünyasının sorunlarına- Doğu-Batı arasındaki bir Balkan düşünürü ve devlet adamı olan Aliya İzzetbegoviç bağlamında- İnsan ve Eğitime incelenecektir.
Keywords : İnsan, Ahlak, Eğitim, Kültür, Toplum