PERS İMPARATORLUK GELENEĞİNİN ABBASİ SİYASAL DÜZENİNE ETKİSİ VE İBNÜ'L-MUKAFFA'IN ROLÜ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM

Authors : Necmeddin TURAN

Pages : 215-240

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2018-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlık tarihi boyunca birçok medeniyet doğdu, gelişti, düşüşe geçti ve bazen de karşılıklı olarak birbirlerini etkiledi. İslam medeniyeti de Emeviler ve Abbasiler döneminde Bizans ve Pers kültür havzasıyla karşı karşıya geldiğinde özellikle felsefi ve teolojik açıdan bir karşılıklı etkileşim süreci başladı. Bu etkileşim, entelektüel sahada kalmayıp devlet bürokrasisi ve düzenine de sirayet etti. Abbasilerin Pers kültüründen daha çok etkilendikleri ve Pers ideolojisinin İbnü’l-Mukaffa tarafından devlete aktarıldığına dair yaygın bir kanı vardır. Fakat Pers kültür ve ideolojisinin İslam medeniyetini etkilemesi sadece Abbasiler dönemine has bir olgu değildir ve hilafet pratiği ölçeğinde düşünüldüğünde Emevi ve Abbasi tecrübesi arasında büyük bir fark yoktur. İbnü’l-Mukaffa’nın Pers düşüncesini İslam'a uygun hale getirdikten sonra Abbasi devlet düzenine aktarmak istediği de unutulmamalıdır. Bu çalışma Emevi ve Abbasiler dönemi boyunca Pers kültürü ve ideolojisinin İslam medeniyetini nasıl etkilediğini ve İbnü’l-Mukaffa’nın buradaki rolünün gerçek niteliğini ortaya koyacak.
Keywords : Kelam, İbnül Mukaffa, Abbasiler, Emeviler, Persler