Kıraat İlminde Hemze İle İlgili Bazı Vecihlerin İncelenmesi

Authors : Nesrişah SAYLAN

Pages : 285-298

View : 13 | Download : 16

Publication Date : 2019-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada hemze konusu ele alınarak bu harfin kıraat ilmindeki yeri incelenmiştir. Hemzenin Arap alfabesinde müstakil bir harf sayılıp sayılmayacağı, mahreçleri ve sıfatları konusunda ihtilaf olduğu gibi okunuşu konusunda da kıraat âlimleri arasında ihtilaflar vardır. Bu kıraat ihtilafları hemzenin cümledeki konumuna göre oluşmaktadır. Nitekim aynı kelimenin başında iki hemzenin yan yana gelmesi, birinin sonunda ikincisinin başında olmak üzere iki ayrı kelimede olması ve kelimede tek başına olması yönüyle hemze bulunduğu konum itibariyle farklı kıraatlerle okunmuştur. Hemze ile ilgili bu kırat vecihleri tahkîk, teshîl, ibdâl şeklinde kendisine has terimlerle ifade edilmiştir. Fonetik farklılıklar (usul) kategorisinde yer alan ve çoğunlukla ayetin anlamına etki etmeyen hemze ile ilgili bu okuyuş farklılıkları sadece kıraat kaynaklarında değil ilk dönemden günümüze kadar olan birçok tefsir kaynaklarında da yer almıştır. Bu bağlamda çalışmada zikredilen vecihler tefsir ve kıraat alanıyla ilgili kaynaklarda incelenmiş ve ilim ehlinin hemze ile ilgili okuyuş farklılıklarına yaklaşımı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Kuran