الإمام الشاطبي وحجية الخبر الآحاد أمام الدليل القطعي عنده

Authors : Mohamad Anas SARMINI

Pages : 692-710

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2020-07-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, İmam Şâtıbî’de âhâd hadisin delil olarak kabul edilme meselesini ele almaktadır. Bu çerçevede meselenin anlaşılması ilk olarak makâsıd üzerine olan teorisinin ve ikinci olarak İslam geleneğinde Ehl’i Rey’e dayanan usûl teorisinin anlaşılması ile mümkün olacağı var sayılmaktadır. Aslında Şâtıbî’nin hadise olan yaklaşımı zannî ve kat'î deliller ayırımı ile uyum göstermektedir. Bu bağlamda zannî delil olarak kabul edilen âhâd hadisleri iki açıdan değerlendirir: Subût açısından zannî hadisler, tevatür ve meşhur seviyesine ulaşmamakla beraber amelî bir müeyyide de içermemektedir. Bu hadislerin otoritesi esasında Kur’an’a dayanmalarından gelir ve âhâd hadislerden üstün tutulmaları mümkün değildir. Kat'î delilleri ise hassaten Ehl-i Medine icması olmak üzere icmâ, amelî sünnetler ve kendisinin Kur’an’ın bütün kaidelerine binaen ortaya koyduğu makasıd ilmi açısından değerlendirmiştir. Şâtıbî, bu delilleri öncellediği için âhâd hadisle delillerin çelişmemesi gerektiği görüşündedir.  Çalışmanın gösterdiği üzere, Şâtıbî görüşlerini Ehl-i re'y’den almış ve bu görüşleri teorileştirme ve temellendirme haricinde yeni bir şey sunmamıştır. Bu nedenle Ehli re'y’e yöneltilen eleştirilerin yahut beğenilerin aynı ölçü de Şâtıbî için de ifade edilmesi mümkündür. Anahtar Kelimeler: Hadis, Şâtıbî, Makasıd Teorisi, Âhâd Haber, Katî Delil.
Keywords : Hadis, Usulül Fıkh, Şâtıbî, Makasıd Teorisi, Âhâd Haber, Hadisin Otoritesi