İmâm-ı A‘zam’ın el-Vasıyye’sine Dair Yazılmış Bir Akâidnâme: “Manzûme-yi Akâ’id-i Tercüme-yi Nukırrî

Authors : Emrah BİLGİN

Pages : 153-187

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2022-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Akâidnâme, Türk-İslâm edebiyatının gelişim sahası içerisinde tekâmül eden pek çok edebî türden biridir. İlk olarak Arap edebiyatında ortaya çıkmış olan bu türün Türk edebiyatı içerisinde manzum ya da mensur pek çok örneği kaleme alınmıştır. Bu türdeki eserler; pek çok türde olduğu gibi telif, tercüme ya da telif-tercüme olarak yazılmıştır. Akâidnâmeler; Fıkh-ı Ekber, el-Vasıyye, Kasîde-yi Emâlî, Kasîde-yi Nûniyye ve İ‘tikâdnâme gibi önemli kaynaklardan istifade edilerek hazırlanmıştır. Adı geçen eserlerden el-Vasıyye, İmâm-ı A‘zam’ın önemli bir eseridir. Aslı Arapça olan eser, tespit edilemeyen bir tarihte Muhammed adlı bir şair tarafından Manzûme-yi Akâ’id-i Tercüme-yi Nukırrî adıyla ve mesnevi nazım şekliyle tercüme edilmiştir. Nüshası 18. asırda istinsah edilmiş olan tercüme eserde İmâm-ı A‘zam’ın vefatından önce vasiyet olarak söylediği on iki esas hakkında bilgi vardır. Asıl adı Vasiyyetü’l-İmâm Ebî Hanîfe olan eser, Mansûr bin Ca‘fer’in İmâm-ı A‘zam’ı Kûfe’ye daveti ile başlamış, ardından Hz. İmam’ın vefatı anlatılmış ve daha sonra onun itikada dair on iki nasihati manzum olarak aktarılmıştır. Bu çalışma ile esere dair ayrıntılı bir inceleme yapılmış ve tercüme metnin transkripsiyonlu metni ortaya konmuştur. Böylece akâidnâme türünün bir örneği sunularak Türk-İslâm edebiyatı içerisinde türün gelişimine katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Keywords : Türk İslâm Edebiyatı, akâid ilmi, akâidnâme, itikâdnâme, İmâm ı Azam