Hacc-ı Ekber Günü Hakkında Şârihlerin Yaklaşımları

Authors : İbrahim SAYLAN

Pages : 567-601

View : 11 | Download : 15

Publication Date : 2022-07-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Tevbe sûresinin hicretin dokuzuncu yılında Medine’de en son nâzil olan sûrelerden olduğu ifade edilmiştir. Sûrenin üçüncü ayetinde geçen “yevme’l-hacci’l-ekber” (büyük hac günü) ibaresinin delâlet ettiği anlam ihtilaf konusu olmuş, buradaki “ekber” nitelemesinin bir güne mi, haccın tümüne mi veya haccın herhangi bir nüsüküne mi işaret ettiğine dair kaynaklarda farklı bilgiler aktarılmıştır. Bu çerçevede haccın en büyük gününden neyin kastedildiği hakkında; arefe günü, nahr (Kurban Bayramı’nın ilk) günü, Hz. Ebû Bekir’in hac emirliği yaptığı hac, Hz. Peygamber’in Vedâ haccı, hacc-ı kırân, mutlak hac ve bütün hac günleri şeklinde görüşler ileri sürülmüştür. Çalışmamız “hacc-ı ekber” ile ilgili rivayetleri “hacc-ı ekber”i doğrudan ele alan rivayetler ve hacc-ı ekber günü ile aralarındaki irtibatı tespit edebilmek için en faziletli günle alakalı rivayetleri bunlara şârih ve müfessirlerin yaklaşımları olmak üzere üç başlık altında ele alınmıştır. Yaptığımız incelemede şârihlerin çoğunda Buhârî ve Müslim’in Sahîh’lerinde yer alan hadislere binaen “hacc-ı ekber”in nahr günü olduğu kanaati hâkimdir. Sübûtu Kur’an ve Sünnet ile sabit olan “hacc-ı ekber günü” terkibi, delâleti yönüyle zan ifade etmektedir. Çalışmamızda bu delâletin farklılığının nedenleri ve şerhlerde aktarılan rivayetlerin şârihlerce nasıl anlaşıldığını tespit etmeyi amaçladık. Konu rivayet temelli olduğu için öncelikle şârihlerin görüşlerini ele aldık. Konunun tefsirle alakalı yönleri olduğu için müfessirlerin görüşlerini de aktarmayı ihmal etmedik.
Keywords : Hadis, Hacc ı Ekber, Şârih, Tevbe Sûresi, Nahr Günü