Kur’ân’ın Mûsikî Formlarının İnşası ve Gelişimindeki Rolü Üzerine Tahliller

Authors : Aslan Çitir

Pages : 238-256

Doi:10.5281/zenodo.10530645

View : 43 | Download : 34

Publication Date : 2024-01-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerim müspet ve dini ilimlere ilişkin her ilim sahasının, her kültür, medeniyet, sanat ve edebiyat alanının gelişimine katkıda bulunmuştur. Kur’ân’ın Arap lehçelerinin birleştirilmesine, dil ve edebiyatının gelişimine büyük katkısı olduğu gibi Türk dil ve edebiyatının gelişiminde de etkin bir rolü vardır. Kullanılan edebî sanatlarbu gelişime örnektir. Kur’ân; ebru, tezhip, hat, mimari, tespih yapımı vb. gibi Geleneksel Türk İslam Sanatları sahasının terakkisine de katkı sağlamıştır. Bu araştırma makalesinde ise Kur’ân’ın Klasik Türk Mûsikîsi ve onun bir alanını ihtiva eden Dînî Mûsikî’nin gelişimindeki rolü analiz edilmiştir. Mûsikî tarihinde çok miktarda hafız mûsikîşinaslar, bestekârlar, icracılar yetişmiştir. Bunlar Klasik Türk Mûsikîsi’ne hafız tavrı icrasını kazandırmışlardır. Bu tavrın son dönemdeki en önemli temsilcilerinden ikisi Bekir Sıdkı Sezgin (öl. 1996) ve Hafız Kâni Karaca (öl. 2004)’dır. Tefsir alanını ihtiva eden bu çalışmada, kıraat ve mûsikî literatürü de kendi disiplinleri çerçevesinde ele alınarak multidisiplin bir metot takip edilmiştir. Zeccâc’ın (öl. 311/923) Müfessirler "Kur’ân’la ilgili bütün disiplinleri ele alır” ifadesine istinaden tefsirle mûsikî ilim sahasının ilişkisi çerçevesinde âyetlerin mûsikî formlarının inşası ve gelişmesindeki etkisi incelenmiştir. Mûsikî müstakil bir sanat değil, dini inançlarla kaynaşmış bir sanattır. Hz. Muhammed’in Allah güzeldir, güzeli sever anlamındaki "إِنَّ اللهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ” (İbn Hanbel, el-Müsned, 6/338) hadisi, hayatın ve sanatın her alanında olduğu gibi mûsikîde de güzelliği aramaya teşvik etmektedir.
Keywords : Tefsir, Kurân, Mûsikî, Semâ, Salavât