Kur’an Tilâveti ve Anlamı Bağlamında İbnü’l-Enbârî’nin Vakf-İbtidâ İlmine Yaklaşımı

Authors : Enver Polatoğlu

Pages : 298-321

Doi:10.69576/ihya.1538492

View : 226 | Download : 94

Publication Date : 2025-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Vakf-ibtidâ konusu, Kur’ân-ı Kerîm’in doğru ve etkili bir şekilde okunması ve anlaşılmasında büyük bir rol oynar. Bu ilim, özellikle tilâvet esnasında bir kelimenin bitiminde sesi kesmek (vakf) ve tilâvete başlamak veya ara verilen bir tilâveti yeniden başlatmak (ibtidâ) konularını kapsar. Tarih boyunca Kur’ân-ı Kerîm’in doğru anlaşılıp okunabilmesi amacıyla bu alanda çeşitli çalışmaların yapıldığı görülür. Bu çalışmalar, hem metnin doğru anlaşılmasını sağlamak, hem de tilâvetin usulüne uygun bir şekilde yapılmasını hedefler. Bu açıdan Kur’an tilâvetinin önemli kavramları olarak vakf ve ibtidâ, aynı zamanda kıraat ilminin temel unsurları arasında yer alır. Her iki kavram, Kur’an okumada akıcılık ve doğru anlamın aktarılması açısından oldukça önemli olup, okuyucunun Kur’an’ı doğru bir şekilde anlaması ve mesajını bu eksende iletmesi için gerekli teknik kavramlardandır. Hem okumaya hem de anlamaya etkisi olması nedeniyle birçok müellif, bu konuları derinlemesine ele almış ve meselenin daha iyi anlaşılması için çeşitli eserler yazmıştır. Bu eserlerde, Kur’an’ın doğru bir şekilde tilâvet edilmesi için belirli kaideler, rumuzlar (simgeler) ve kurallar geliştirilmiştir. Klasik dönemde geliştirilen bu kurallar, modern dönemde dilbilgisel ve anlamsal detaylarla işlenmeye devam etmiştir. Kur’an mesajının toplumun tüm kesimlerine sağlıklı bir yolla iletilmesi, onun bütün kaide ve kurallarını doğru bir metotla bilinmesini gerekli kılmaktadır. İşte bu çalışma, İbnü’l-Enbârî’nin vakf ve ibtidâ konusundaki yaklaşımını ortaya koymak ve buradan hareketle Müellif’in, ilgili konu eksenindeki birikiminin hangi temeller üzerinden bina edildiğini belirlemek amacı taşır.
Keywords : Kur’an, Kıraat, Vakf, İbtidâ, İbnü’l-Enbârî