G.H.A. Juynboll’un Çalışmalarında Geçen Hadis Usûlü Kavramları ve Değerlendirilmesi

Authors : Bilge Kılıç

Pages : 1-36

Doi:10.69576/ihya.1539788

View : 132 | Download : 100

Publication Date : 2025-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, Gualtherus Hendrik Albert Juynboll’un (1935-2010) Muslim Tradition adlı eseri ve Encyclopaedia of Islam’da kaleme aldığı ‘mursal’, ‘t̲h̲iḳa’, ‘munkar’, ‘tadlīs’, ‘ṣāliḥ’, ‘musnad’, ‘muʿanʿan’, ‘rafʿ’, ‘tawātur’, ‘sunna’ ve ‘ṣaḥīḥ’ gibi maddeler esas alınarak hadis ıstılâhları incelenmiştir. Bu bağlamda bir taraftan müellifin kavramlara ilişkin verdiği bilgiler ve ulaştığı sonuçlar ele alınırken diğer taraftan da batılı bir bilim insanının hadis ilmine yaklaşımı ve bu yaklaşımın arkasındaki saikler araştırılmıştır. Juynboll’un hadis ilmiyle ilgili geliştirdiği temel iddiaların hadis kavramlarına olan etkileri de değerlendirilmiştir. Analizlerinde ve iddialarında sunduğu kanıtlardan hareket edilerek bu kanıtların eksiklikleri ve ikna ediciliği tartışmaya açılmıştır. Hadis terimlerine yönelik yaptığı tanımlamalar ve bunların arkasındaki argümanlar yalnızca içsel tutarlılık açısından değil aynı zamanda muhaddislerin perspektifinden de analiz edilmiştir. Özellikle Juynboll’un, muhaddislerin yerleşik hadis anlayışlarından ayrıldığı kritik farklılıklar ortaya konulmuş ve bu metodolojik farklılığın anlamı vurgulanmıştır. Kavramsal tespitlerinde merkezi iddialarını öne çıkarırken karşıt görüşleri bilinçli bir şekilde görmezden geldiği, kaynakları yanlış yorumlayarak hatalı sonuçlara vardığı buna bağlı olarak büyük iddialarda bulunduğu tespit edilmiştir. Hadis kaynaklarına dair verdiği referansların tarafımızca yapılan kimi incelemelerinden sonra pek çok noktada yanılgıya düştüğü görülmüştür. Sonuçları itibariyle çalışma, hadis ilmi ve metodolojisi üzerine Batı ve İslâm dünyasındaki yaklaşımların karşılaştırılmasına ve anlaşılmasına olanak tanıyan bir değerlendirme sunmakta ve bu alanla ilgilenenler için kaynak teşkil etmektedir.
Keywords : Hadis, Juynboll, Muslim Tradition, Encyclopaedia of Islam, Hadis Kavramları