İŞSİZLİK, SUÇ, BOŞANMA, İNTİHAR ORANLARI İLE İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİNİN; NEDENSELLİK TESTLERİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Authors : Levent AKSU

Pages : 58-100

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2018-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalı ş mada i ş sizli ğ in di ğ er negatif dı ş sallık yaratan olgular ile iktisadi büyüme ili ş kisi ele alınıp incelenmi ş tir. 1980-2015 yıllarını kapsayan veriler kullanılmı ş tır. Bu dönemi kapsayan çalı ş mada i ş sizlik, suç, bo ş anma, intihar ve GSMH’daki de ğ i ş imlerin birbirleriyle etkile ş imi birim kök ve nedensellik testleriyle analiz edilmi ş tir.  İş sizlik artı ş ı intiharı tetiklemektedir ve iki de ğ i ş ken arasındaki ili ş ki pozitiftir.  İş sizlikten intihara do ğ ru bir nedensellik ili ş kisi vardır. Suç ile i ş sizlik arasında kar ş ılıklı bir nedensellik ili ş kisi vardır.  İş sizlikten bo ş anmaya do ğ ru tek yönlü bir nedensellik ili ş kisi tespit edilmi ş tir. Yine i ş sizlik ile GSMH arasında çift yönlü bir nedensellik ili ş kisi mevcuttur. De ğ i ş kenlere ARDL Testi uygulanmı ş tır. Bu teste göre, uzun dönemde i ş sizlik ile suç oranları arasında negatif ili ş ki saptanmı ş tır. İş sizli ğ in, intihar ve bo ş anmanın üzerinde pozitif bir etkisi oldu ğ u belirlenmi ş tir. Ayrıca i ş sizli ğ in yol açtı ğ ı bu sorunları a ş mak için devlete ve topluma çok önemli görevler dü ş mektedir.  İş sizli ğ i azaltıcı politikalara ihtiyaç vardır.  İ stihdam üzerinden alınan vergilerin kaldırılması gerekmektedir. Be ş eri sermayenin ve e ğ itimin kalitesini artırmaya gereksinim vardır. Bunun yanında üretimde verimlilik sa ğ lanmalıdır. Devlet, reel üretimin içine  girmeli ve kamu ekonomik kesiminin geni ş letilmesinde bizzat rol oynamalıdır.
Keywords : İşsizlik, suç, intihar, boşanma, iktisadi büyüme, GSMH, Birim Kök Testleri, Granger Nedensellik testleri, Toda Yamamoto MWALD Nedensellik testi