Kıraatlerin Tevâtürü Bağlamında Tenkîd Meselesi

Authors : Osman BAYRAKTUTAN

Pages : 41-70

View : 28 | Download : 12

Publication Date : 2014-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırâat ilminin ortaya çıktığı ilk dönemlerdeki fonksiyonu ile hicri dördüncü asrı izleyen çağlardaki etkisi ve değerlendirilişi farklılık arzetmektedir. Kırâatlar ilk zamanlarda yorumlanırken, kelimeler, metin içindeki irtibatları açısından tahlile tabi tutuluyor, gramer, tefsir, belâgat değerlendirmelerinde rolleri ortaya konuluyordu. Bunun klasik tefsirlerde, ilk dönem kıraat, meâni’l-Kur’an, ihticâc ve nahiv alanında yazılmış eserlerde yüzlerce örneğini görmek mümkündür. Kadîm müfessir ve dilcilerin, kırâatları enine boyuna irdeledikleri, farklı kırâatları nakilde rivâyetle yetinmedikleri, gerektiğinde rivâyetleri eleştirdikleri, mantıki açıklamalarla tercih gerekçeleri ortaya koyduklarını görmektedir. Mevcut kıraat/rivayet farklılıklarından bazıları ictihadî, bazıları gramatik ve filolojik bazıları yöresel farklılıklardır. Yedi imama isnat edilen bu farklı seslendirmelerden bazıları, imanlarından asla kuşku duyulamayacak zatlar tarafından şiddetle eleştirilmiştir. Farklılık, terimsel anlamda tevatüre dayansa hangi mü’min böyle bir eleştiriye cüret edebilir?
Keywords : Kuran, kırâat, tevâtür, mütevâtir, tenkîd