Tanpınar’ın ve Jarmusch’un Oyun Dünyaları: Hayri İrdal, Night on Earth’ü İzliyor…

Authors : Serdar ÖZTÜRK

Pages : 20-38

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2015-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanında ironik ve mizahi bir üslupla kritik ettiği modern yaşamdaki insan ilişkileri ile Amerikan bağımsız yönetmenlerinden Jim Jarmush’un Night on Earth filmi arasında ilginç benzerlikler bulunur. Her ikisi de sanatçı olan bu kişilerin ürettikleri eserlerdeki insan ilişkileri, oyun teorisi, mizah teorisi ve daha felsefik anlamda yaşamın anlamına dair argümanlarla incelenebilir. Bu çalışmada, Tanpınar’ın Hayri İrdal karakteri gözünden Night on Earth izlenmekte, izleme edimi sırasında film imajların yarattığı çağrışımlar, roman izleğinde ve oyun, mizah ve modern yaşamla ilgili teorik çerçevede analiz edilmektedir. Böylece, sanat ve teori arasında titreşim sağlanmakta, ne teorinin sanat eseri üzerinde, ne de sanat eserinin teori üzerinde egemenlik kuracak tarzda incelemenin önü alınmaktadır. Çalışma, Tanpınar’ın kendisiyle özdeşleştirilen Hayri İrdal’ın Night on Earth’deki gündelik yaşamdaki modernleşmeye dair flanör tarzı gözlemlerinin ikisi de kurgusal olan roman ve sinema arasında nasıl bir ilişki kurulacağının bir örneği olarak da değerlendirilebilir.
Keywords : İroni, Mizah, Oyun, Ahmet Hamdi Tanpınar, Jim Jarmush