Dijital Yorgunluk Ölçeği (DİYÖ): Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Hasan Tutar, Hakan Tahiri Mutlu

Pages : 56-74

Doi:10.47998/ikad.1426571

View : 86 | Download : 88

Publication Date : 2024-07-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Dijital yorgunluk, fiziksel, psikolojik ve zihinsel yorgunluk ve kişiler arası ilişkiler de dahil olmak üzere insanların yaşamlarını olumsuz etkileyen bilgi çağına özgü bir yorgunluk biçimidir. Bu çalışmada geliştirilen Dijital Yorgunluk Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, dijital teknolojiyi yoğun olarak kullananların dijital yorgunluk algılarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde, dijital yorgunluğun ortak temalarını, dijital yorgunluğa neden olan faktörleri ve ilişkili sonuçları belirlemek için literatürün sistematik ve derinlemesine incelemesi yapılmış ve katılımcılarla görüşmeler yapılarak madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra dijital yorgunluğun altında yatan boyutları belirlemek amacıyla keşfedici faktör analizi yapılarak, birbiriyle örtüşen maddelerin çıkarılmasıyla ölçeğin iyileştirilmesi sağlanmıştır. Faktör Analizi; Dijital Bağımlılık, psikolojik yorgunluk, Fiziksel-Zihinsel Yorgunluk ve Psikosomatik Sorunlar gibi dijital yorgunluğun farklı yönlerini temsil eden dört faktörden oluştuğu tespit edilmiştir. Daha sonra belirlenen faktör yapısının istikrarını değerlendirmek için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığını değerlendirmek için Cronbach\'s alpha güvenilirlik analizi yapılmıştır. Analizler ölçeğin Cronbach alfa katsayısının yüksek iç tutarlılığa (0,957) sahip olduğunu göstermiştir. Ölçek skorları geliştirilen ölçeğin araştırmacılar ve uygulayıcılar için dijital yorgunluğu ölçmek için güvenilir ve geçerliliği yüksek bir ölçek olduğunu göstermektedir.
Keywords : Dijital Yorgunluk, Dijital Bağımlılık, Psikolojik Yorgunluk, Fiziksel ve Zihinsel Yorgunluk, Psikosomatik Sorunlar