Lise ve Lisans Düzeyinde Uygulanabilir Model Geliştirme İçerikli Bir Etkinlik Önerisi: Güneş-Dünya-Ay Hareketleri

Authors : Metin Altan, Hande Okurlar, Görkem Koray Öz, Memduh Sami Taner

Pages : 174-198

View : 108 | Download : 125

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Olgu sunumu olarak planlanan bu çalışma ile, lise ve lisans düzeyinde astronomi dersi alan öğrencilere Güneş-Dünya-Ay arasındaki geometrik etkileşimin görselleştirilebilmesi deneyimi sunularak, cisimlerin yörünge ve kendi eksenlerinde dönme şeklindeki göreceli hareketlerinin temel prensiplerini anlamaları amaçlanmaktadır. Bir etkinlik önerisi olarak sunulan bu çalışmada öğrenciler, yapacakları atölye kapsamında cisimlerin bireysel yörünge ve eksenel dönme hareketlerini öğrenirken, aynı cisimlerin geometrik etkileşimlerini de göz önünde bulundurarak, döngüsel-görsel değişkenliklerin doğasını kavramalarını hedefleyen bir model önerilmektedir. Bu etkileşimli deneyim, Arşimet ve Kepler kanunlarının ideal bir model üzerinde uygulamalı olarak anlatılabilmesini sağlarken, Güneş-Dünya-Ay bileşenlerine sahip sistemin döngüsel ve eksenel hareketleri sırasında, farklı referanslar penceresinden bakılarak, öğrenciler tarafından bileşenlerin tek tek hareket yörüngelerinin zamanla nasıl farklılık gösterdiğinin kıyaslanması, anlaşılması ve irdelenmesi için gerekli bilgi ve becerileri geliştirmeyi de hedeflemektedir. Önerilen bu örnek uygulama ile, öğrencilerin gözlem yapma, gözleme dayalı tahminde bulunma, karşılaştırma, kıyaslama ve çıkarım yapmanın yanı sıra, problem çözme becerilerinin gelişimine de katkı sağlamak mümkün olabilecektir. Ayrıca öğrenciler, astronomi konusundaki temel bilgileri, matematik, fizik becerileri ile sentezleyerek, etkileşimli bir platform oluşturmayı deneyimleyebilecek, takım çalışmasını tecrübe ederken iletişim becerilerini de geliştirebileceklerdir. Ek olarak öğrenciler, Güneş-Dünya-Ay özelinde, gök cisimlerinin yörüngesel ve eksenel dönme hareketini modelleyerek gök cisimlerinin periyodik pozisyon değişkenliklerini, farklı referans noktaları odaklı kıyaslayabilecek, zamana bağlı öngörü modeli oluşturabileceklerdir. Eğitsel boyutu olan bu materyal geliştirme etkinliği, bulgular bölümünde sunulan çizimler ile somut olarak üretilebilir bir model ya da düzenektir. Sahada öğretim görevlileri ve öğretmenler tarafından uygulanarak öğrencilerin bilişsel ve ince motor becerilerini geliştirirken, astronomi bilgilerini de güçlendirme potansiyeli olabileceği öngörülmektedir.
Keywords : Güneş-dünya-ay hareketleri, yörüngesel ve eksenel dönme, astronomi