Sosyal Bilgiler Derslerinde Değişim ve Sürekliliğin Algılanmasında Görsel Okumanın Etkililiği: Bir Eylem Araştırması

Authors : Yücel KABAPINAR, Ahmet SAĞLAMGÖNCÜ

Pages : 48-73

Doi:10.29129/inujgse.398801

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2018-05-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersi öğretme-öğrenme sürecinde değişim ve sürekliliğin algılanması boyutunda görsel materyalleri ve görsel okumayı merkeze alan bir öğretim süreci planlamak, uygulamak ve uygulamanın etkili olup olmadığını irdelemektir. Yöntem: Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması şeklinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Adana ilinin Seyhan ilçesinde, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında bir devlet okulunun 5. sınıfında bulunan 12’si erkek, 10’u kız olmak üzere toplam 22 kişilik bir öğrenci grubu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, “değişim ve sürekliliğe dair görsel okuma etkinlikleri ve çalışma yaprakları”, “öğrencilerle yapılan odak grup görüşmesi” ve “video kayıtları” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 5. sınıf “Bilim Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanında yer alan “Gerçekleşen Düşler” Ünitesine ait üç kazanım belirlenmiştir. Bu kazanımlara yönelik olarak görsel okuma temelinde hazırlanmış etkinlikler ve çalışma yaprakları, öğrencilerin görsel okuma niteliklerini ortaya çıkarmada birer veri toplama kaynağı olarak kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin büyük bölümü sınıfta uygulanan tüm görsel okuma etkinliklerinde derse katılmışlar, değişim ve sürekliliğe ilişkin fikir yürütebilmişlerdir. Öğrenciler değişim ve sürekliliğe dair hazırlanan etkinliklerdeki görseller üzerinden tartışmalarda bulunabilmişler, çalışma yapraklarında bu etkinliklere yönelik çıkarımlarını ifade edebilmişler ve bir ürün (resim çizme, slogan yazma vb.) ortaya çıkarabilmişlerdir. Sonuçlar ve Öneriler: Araştırma bulgularına göre öğrenciler tarafından sürekliliği algılamanın değişimi algılamaya göre daha zor olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrenciler görsel okuma temelli öğretim sürecinde mutlu olduklarını, dersi daha iyi anladıklarını, daha hızlı öğrenebildiklerini, görsel okumanın öğrenmelerini kolaylaştırdığını, derse daha fazla katıldıklarını ve görselden anlam çıkarmada artık daha iyi olduklarını ifade etmişlerdir. 
Keywords : Değişim ve Süreklilik, Görsel Okuma, Görsel Okuryazarlık, Sosyal Bilgiler, Eylem Araştırması