Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişliğini Etkileyen Değişkenlerin İncelenmesi

Authors : İlda ÖZDEMİR, Dilber POLAT

Pages : 22-40

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2016-10-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma fen ve teknoloji öğretmenlerinin mesleki tükenmişliklerine etki eden demografik özellikleri, öz-yeterlik ve yetkinlik değişkenlerini incelemeyi, bu değişkenler arasındaki ilişkiyi ve bu değişkenlerin birbirini açıklama derecesini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma grubunu Zonguldak’ta bulunan devlet ortaokullarında görev yapan 51 fen ve teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Verilere tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) , basit korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon uygulanmıştır. ANOVA uygulamasında “kıdem”, “mesleki geleceğe ilişkin düşünceler” değişkenlerine göre gruplar bakımından tükenme puanları arasında anlamlı bir farklılık yokken; “meslek seçme nedeni” ne göre tükenme puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Mesleği ekonomik sebeplerle seçenlerin, mesleği sevdiği için seçenlerden daha çok tükendiği; mesleği toplumsal nedenlerle seçenlerin, mesleği sevdiği için seçenlerden daha çok tükendiği ve mesleği ekonomik sebeplerden seçenlerin, başka iş bulamadığından mesleği seçenlere göre daha çok tükendiği tespit edilmiştir. Basit korelasyon uygulamasında, yetkinlik ile toplam tükenme arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki; performansa güven ile toplam tükenme arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analiz sonuçlarına göre regresyon performansının “duygusal tükenme” için yaklaşık %30; “duyarsızlaşma” için yaklaşık %38; “kişisel başarı” için yaklaşık %29; “yetkinlik” için yaklaşık %58 olduğu tespit edilmiştir. Son olarak sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Fen ve Teknoloji Öğretmeni, Mesleki Tükenmişlik, Öz yeterlik, Yetkinlik