Mizah Teorilerine Göre Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İncelenmesi

Authors : Salim Durukoğlu, Gökçe Kaçmaz

Pages : 1070-1094

Doi:10.17679/inuefd.1455618

View : 116 | Download : 135

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ile ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan mizahi metinlerin ve mizah unsurlarının, mizah teorilerine göre açıklanarak kuramsal özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda verilerin toplanmasında, nitel araştırma modellerinden olan doküman incelenmesinden yararlanılmıştır. Ortaokul Türkçe ders kitapları içerisinden en çok tercih edilen yayınevlerine ait dört ders kitabı incelenmiştir. Araştırma sırasında her sınıf düzeyindeki Türkçe ders kitabında yer alan mizahi metinler ve mizah unsurları, alan uzmanları tarafından en çok tercih edilen uyumsuzluk, kavrama ve rahatlama kuramları ile Morreal ve Henri Bergson’a ait çağdaş mizah kuramlarına göre incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Türkçe ders kitaplarında doğrudan mizah unsurları olarak Nasreddin Hoca fıkraları ile diğer fıkralar, karikatürler ile Karagöz ve Hacivat metinleri yer almaktadır. Bu metin ve ögelerin azlığı nedeniyle diğer konu ve temalardaki tüm metinler de araştırmaya dahil edilmiş, inceleme sonucunda ders kitaplarında yer alan 160 metinden yedisinin üstünlük kuramı, 10’unun uyumsuzluk ve kavrama kuramı, 4’ünün rahatlama kuramı, 10’unun çağdaş mizah kuramları ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Bu saptama sonucunda Türkçe ders kitapları içerisinde yer alan metin sayıları da göz önüne alındığında, ders kitaplarında genel anlamda yeterli sayı, içerik ve nitelikte mizahi unsur bulunmadığı görülmüştür.
Keywords : Mizah Kuramları, Ortaöğretim Türkçe Ders Kitabı, ortaokul öğrencileri