Eşya Hukuku ve Yargı Kararları Açısından Emval-ı Metrûke

Authors : Veysel BAŞPINAR

Pages : 61-112

Doi:10.21492/inuhfd.239957

View : 15 | Download : 17

Publication Date : 2016-07-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na girmesi üzerine, iç isyanların bastırılması amacıyla, kanun, nizamname ve diğer normlar olarak bir dizi düzenleme yapılmıştır. Kabul edilen mevzuatta öngörülen şartlara uyanlar, firarî ve mütegayyip olarak nitelendirilmiş, malları emval-i metrûke (terk edilmiş mallar) kapsamında kabul edilerek el konulmuştur. Ancak, usulüne uygun ülkeden ayrılanlar ile Lozan Antlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonra yurt dışına çıkanların malları ise bu kapsamda değerlendirilmemiş ve el konulmamıştır. Diğer taraftan, Cumhuriyet döneminde bu kimselerin malları ile ilgili olarak yeni düzenlemeler yapılmış, ilânlar ve davetiyeler çıkarılmıştır. Bu davete uyarak ülkeye geri dönenlerin malları iade edilmiştir. Ülkeye dönmeyenlerin malları ise, 1928 yılına kadar emanette tutulmuş, bu tarihten sonra bütçeye gelir kaydedilmiştir. Bugünkü mevzuat ve Anayasa Mahkemesi’nin kararı açısından emval-i metrûkenin 6 Ağustos 1924 tarihinden önceki sahiplerine iadesi mümkün değildir. Bu konuda Yargıtay ve Danıştay’ın pek çok kararı bulunmaktadır
Keywords : Emval i metrûke, tapu sicilin aleniyeti, kamu düzeni, zamanaşımı ile iktisap, Lozan Antlaşması