NORMLARIN AYRILMASI TEORİSİ VE TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN İPTAL YETKİSİ

Authors : Yahya Berkol GÜLGEÇ

Pages : 315-328

Doi:10.21492/inuhfd.1213531

View : 299 | Download : 173

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Anayasa Mahkemesi denetimine tâbi kılınmış anayasaya aykırı normları iptal etme yetkisine sahiptir. Anayasaya aykırı olabilen ve iptal edilebilen şey belli sözcük, ifade veya cümleler gibi metin parçaları değil, normlardır. Normlar ise metinlerin kendisi değil, metinlerden çıkan anlamlardır. Bu nedenle Anayasa Mahkemesinin yetkisinin belirlenmesi açısından ayrılma teorisinin önemi büyüktür. Ayrılma teorisi tek bir hukuk normunun hangi unsurlardan müteşekkil olduğuyla ilgilenir. Her hukuk normunda muhatap, konu ve gereklilik olmak üzere üç unsurun bulunması gerekir. Kimi durumlarda anayasaya aykırı olan normun iptali norm metninden bazı ifadelerin çıkarılmasıyla gerçekleştirilemez. Bu durumlarda metinden ifadelerin çıkarılmasıyla yetinilmesi anayasaya aykırı normla birlikte, anayasaya uygun olan normun da iptal edilmesine yol açabilir. Yalnızca anayasaya aykırı normu iptal etmek suretiyle yetkisini anayasaya uygun biçimde kullanmak isteyen Mahkemenin norm metninde değişiklik yapması icap eder. Çalışmada bu gibi durumlarda Anayasa Mahkemesinin “norm metnini değiştirerek iptal” yetkisine sahip olduğu, bu yetkide anayasaya aykırı herhangi bir durum olmadığı iddia edilmektedir. Bu iddia Türk Anayasa Mahkemesinin bir kararı üzerinden ve Mahkemenin yetkisine ilişkin anayasal hükümler dikkate alınarak savunulmaktadır.
Keywords : İptal Yetkisi, Ayrılma Teorisi, Normun Unsurları, Anayasa Yargısı