ULUSLARARASI ADALET DİVANININ GAMBİYA VS. MYANMAR İHTİYATİ TEDBİR KARARININ DEVLET SORUMLULUĞU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Elif Uzun, Neslihan Özkerim Güner

Pages : 335-349

Doi:10.21492/inuhfd.1484739

View : 112 | Download : 92

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gambiya, Uluslararası Adalet Divanına 11 Kasım 2019 tarihinde başvurmuş ve Myanmar’ın Devlet organları ve talimatları, yönlendirmesi ve kontrolü sonucunda diğer kişi ve kuruluşlar aracılığıyla Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin (Soykırım Sözleşmesi) ihlal edildiğini iddia etmiştir. İddiasında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından kurulan Fact-Finding Misyonunun 2018 ve 2019 yıllarında hazırladığı raporlarda elde edilen delillere de dayanılmıştır. Gambiya, Soykırım Sözleşmesi’ne aykırı fiillerin erga omnes nitelikte olduğunu, dolayısıyla başvuru yapma hakkının ve yükümlülüğünün olduğunu belirtmiş; Soykırım Sözleşmesi’nin 9. maddesi uyarınca Divanın yargılama yetkisinin olduğunu eklemiştir. Myanmar tarafından Divanın yargılama yetkisi ve Gambiya’nın taraf ehliyetine itiraz edilmiştir. Ancak, Soykırım Sözleşmesi’nin 9. maddesine Myanmar’ın çekince koymamış olması ve her iki Devletin de söz konusu Sözleşmenin tarafı olması nedeniyle, en azından tedbir talebi aşamasında bu itirazlar Divan tarafından yeterli görülmemiştir. Divan Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal eden eylemlerin durdurulması ve bu hususta düzenli rapor sunulması yönünde ihtiyati tedbir kararı vermiştir. Çalışma, Divanın tedbir kararını, Devletin sorumluluğuna ilişkin temel kavramlar bakımından incelemektedir.
Keywords : Erga Omnes, Devletin Sorumluluğu, Soykırım, Hukuka Aykırı Eylem