SİNEMANIN TEHLİKELİ BİR SOKAĞI OLARAK NEO-NOIR: BLOOD SIMPLE VE FARGO

Authors : İkbal BOZKURT AVCI

Pages : 242-259

Doi:10.47107/inifedergi.978378

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2022-05-27

Article Type : Research Paper

Abstract :İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra toplumsal yaşama kaygı, kaos, şiddet ve öfke gibi duygular hâkim olmaya başlamıştır. Bu durum dünyanın karanlık, güvenilmez ve korku duyulan bir mekân olarak görülmesine neden olmuştur. Modern insanlar arasındaki ilişkileri belirleyen bu ruh hali, Amerikalı yönetmenlerin filmlerinde öne çıkmaya başlamıştır. Böylece karanlık bir atmosfere sahip bu filmler, eleştirmenler tarafından ‘Film Noir’ olarak adlandırılmıştır. Film Noir, dramaturji ve mizansen açısından geleneksel Hollywood yapımı filmlerden belirgin bir şekilde ayrılmaktadır. 1940’lı yıllardan itibaren yaklaşık yirmi yıl boyunca bu türde birçok film yapılmış fakat bir süre sonra yapılan film sayısı düşmüştür. 1970’li yıllara gelindiğinde Film Noir modernize olmuş ve Neo-Noir olarak kavramsallaştırılarak bu türde yeniden filmler yapılmaya başlanmıştır. Neo-Noir, klasik Film Noir’ın temel özelliklerine bağlı kalmakla birlikte belirli noktalarda ondan farklılık göstermektedir. Dolayısıyla bu çalışma, Neo-Noir’ın klasik Film Noir’dan hangi yönlerden farklılaştığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu temel amaç doğrultusunda Neo-Noir’ın öne çıkan yönetmenlerinden Joel ve Ethan Coen Kardeşlerin filmografisinden ‘Blood Simple’ (1984) ve ‘Fargo’ (1996) filmleri amaçsal örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Örneklem olarak belirlenen filmler, türsel eleştiri yöntemine göre ele alınmıştır. Türsel eleştiri, “anlatı, tema, karakterler ve görsel ikonografi” unsurlarına göre yapılmıştır. Türsel eleştiri sonucuna göre her iki filmin temasını da “suç” (cinayet) unsurunun oluşturduğu tespit edilmiştir. Filmlerde Noir türüne uygun olarak “dedektif, kurban, suçlu” gibi temel karakterler bulunmakla birlikte, klasik Film Noir karakterlerinin özelliklerinden ve durumundan farklılaştığı görülmektedir. Çözümlenen filmler “renk, kamera tekniği, estetik tarz, görsel ikonografi, zaman ve mekân tasarımı, sahneleme ve anlatının kurgulanması” açısından da klasik Film Noir’dan ayrılmaktadır. Çalışmada Blood Simple ve Fargo filmlerinin Neo-Noir kapsamında değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Sinema, Neo Noir, Türsel Eleştiri, Blood Simple ve Fargo