ELAZIĞ YÖRESİ KIRIK HAVALARININ MÜZİKAL ANALİZİ

Authors : Ferdi Karaönçel, Ayşe Karaönçel

Pages : 130-148

Doi:10.22252/ijca.1485549

View : 67 | Download : 53

Publication Date : 2024-08-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Elazığ, tarihi ve kültürel zenginliği ile bilinen önemli bir şehirdir. Bu tarihi ve kültürel zenginlik yörenin musikisini doğrudan etkilemiş ve türkülerinde kendini göstermiştir. Bu çalışmada; TRT Türk Halk Müziği Repertuvarına kayıtlı Elazığ yöresi kırık havaları bilimsel açıdan ele alınarak; makamsal yapıları, ritmik yapıları, perdeleri ve nota süre değerleri gibi müzikal özellikleri bakımından analiz edilmiştir. Elazığ yöresi ile ilgili bilgilerin tespiti için literatür ve belgesel kaynak tarama yöntemi kullanılmıştır. İlçelere göre ayrıştırılan kırık havaların notaları; makamsal dizileri, usülleri, tempoları, kullanılan perdeler ve nota süre değerleri açısından içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiş, elde edilen veriler ile tablo ve grafikler oluşturularak yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda; Elazığ yöresine ait kırık havalarda yoğun olarak Hüseyni ve Uşşâk makamı dizilerinin kullanıldığı, 10/8, 4/4 ve 2/4’lük usüllerin diğer usüllere nazaran daha fazla tercih edildiği tespit edilmiştir. Ayrıca daha yoğun olarak kullanılan bu usüllerdeki tempo çeşitliliğinin de fazla olduğu görülmüştür. Kırık havalarda kullanılan perdeler açısından yapılan analizlere bakıldığında; perdelerin büyük bir bölümünün “re”, “do”, “la”, “mi” ve “si bemol 2” perdelerinden oluştuğu, nota süre değerlerinin büyük bir bölümünün ise 8’lik ve 16’lık süre değerlerinden oluştuğu tespit edilmiştir.
Keywords : Elazığ Yöresi, Elazığ Türküleri, Kırık Havalar