Geçmişten Günümüze İzmir Yahudileri: Yerleşme, Kurumsallaşma Süreci ve Mevcut Durum

Authors : Hammet ARSLAN

Pages : 197-224

Doi:10.15869/itobiad.97465

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2016-04-04

Article Type : Research Paper

Abstract :‘İzmir Yahudileri’ denilince, genellikle 15. yüzyıldaki İspanya’daki baskı ve zulümden kaçıp Osmanlı İmparatorluğunun özgürlükçü ve hoşgörülü idaresine sığınan Seferad Yahudileri ve 17. yüzyılda vuku bulan Sabetay Sevi olayı akla gelmektedir. Fakat İzmir Yahudilerinin İzmir ve çevresindeki geçmişleri milattan önceye dayanır. Miladın ilk yıllarında, Aziz Pavlus (Saint Paul), Hıristiyanlığı yayma çabasında, İzmir çevresinde Yahudileri hedef kitle kabul etmiş ve bu çerçevede yedi kiliseyi oluşturmuştur. Yahudiler, Osmanlı İmparatorluğu’nun himayesinde özgür biçimde dini ve ticari faaliyetlerini sürdürmüşler; devlet kademesinde önemli noktalara yükselmişlerdir. 1893 yılında İzmir merkezde Yahudi nüfusu yaklaşık olarak 15.000 idi ve 50’ye yakın sinagog bulunmaktaydı. 20. yüzyılın başlarında Avrupa ile ABD’ye ve 1948’de İsrail'e göç sonrası sayıları 2.500’e kadar inmiştir. Günümüzde İzmir’de 1300 civarında Yahudi yaşamaktadır. İzmir’de Bet İsrael, Bikur Hollim, Sinyora Giveret sinagoglarının yanı sıra bir hastanesi, çok sayıda vakıf ve yardım kurumları bulunmaktadır. Biz bu makalede, geçmişten günümüze İzmir Yahudilerinin genel bir fotoğrafını ortaya koymaya çalışacağız.
Keywords : İzmir Yahudileri, Yahudilik, Yedi Kiliseler, Sürgün, Sabatay Sevi