Kırım Tatar Müzik Geleneğinde Taşıyıcı Bir Unsur Olarak Kırım Tatar Kadınları: “Apakaylar” ve “Kartanaylar”

Authors : İlhan ERSOY

Pages : 2390-2406

Doi:10.15869/itobiad.281401

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2016-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Müziksel/kültürel kimlik çalışmaları, cinsiyet bağlamında kadın ve erkek olmak üzere iki farklı temel özne içerir. Bu özneler genel-geçer algıya göre, hiyerarşik bir düzende ele alınırken, erkekler öncül; kadınlar ise soncul olarak değerlendirilir. Temel olarak bu hiyerarşik düzene bir tepki olarak gelişen feminist yaklaşımlar, erkek lehine olan bu algının değiştirilmesini ve kadınların da aynı düzeyde ele alınmasını hedefler. Kırım Tatar sosyal yaşamında kadın cinsiyeti toplumdan soyutlanmış, katı normlar aracılığıyla kısıtlanmış ve bir alana hapsedilmiş değildir. Özellikle müzik kültürünün/geleneğinin sürdürülmesi bakımından Kırım Tatar kadınları, enstrüman çalımından, vokal formlara ve danslara kadar birçok müziksel edimin içinde yer almışlardır. Kırım Tatar dilinde yaş kategorilerine göre “Apakaylar” (genç kadınlar) ve “Kartanaylar” (ihtiyar kadınlar) olarak nitelendirilen Tatar kadınlarının, Tatar kültürel kimliğinin müzik yoluyla taşınmasında ve aktarılmasındaki aktif rolleri bu makalenin konusunu oluşturur. Bu makale Türkiye’de (Eskişehir, İstanbul/Çatalca ve Ankara/Polatlı) ve Ukrayna’nın Kırım bölgesinde gerçekleştirilen alan çalışmalarındaki gözlemler, görüşmeler ve müzik derlemelerinden elde edilen veriler ışığında oluşturulmuştur. 
Keywords : Kırım Tatar Kadınları, Apakay, Kartanay, Müziksel Kültürel Kimlik, Kültürel Süreklilik, Kültürel Aktarım