Kant'ta Analitik Yargıların Doğası Üzerine Bir İnceleme

Authors : Mehmet ARSLAN

Pages : 2435-2444

Doi:10.15869/itobiad.346957

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2017-11-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Immanuel Kant’ın 1781 tarihli Arı Usun Eleştirisi ve 1783 tarihli Prolegomena isimli kitaplarında aritmetik yargıların doğasına dair yapmış olduğu tespitler değerlendirilecektir. Kant, sözü edilen kitaplarında aritmetik yargıların tamamının sentetik a priori yargılar olduğunu, hiçbir şekilde kavram analizi yaparak ya da tanımlara başvurularak temellendirilemeyeceğini ve bu temellendirmenin saf görüde inşa etmek denilen özel bir işlemi gerektirdiğini iddia etmiştir. Çalışmada Kant felsefesi bağlamında yargıların nasıl bölümlendiğine, sentetik a priori yargıların olanağına ve aritmetik yargıların neden sentetik a priori yargılar olduklarına değinilecektir. Çalışmanın son bölümünde ise uzun zamandır tartışma konusu olan ‘bir yargının analitikliği ya da sentetikliği’ konusunda bunca zamandır gözden kaçtığını düşündüğümüz bir ayrıma yer vereceğiz. Bizim iddiamız;  tam bir aksiyomatik dizgenin kendisinin analitik bir dizge olarak çalışmasının ayrı bir şey, o dizgenin kurucu aksiyomlarının analitik olmasının ayrı bir şey olduğudur.  
Keywords : Kant, Saf Görü, Aritmetik, Analitik Yargı, Sentetik Yargı