Atatürk Döneminde Masonluk ve Masonlarla İlişkilere Dair Bazı Arşiv Belgeleri

Authors : Kemal ÖZCAN

Pages : 1274-1291

Doi:10.15869/itobiad.395532

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Teşkilat üyeleri tarafından "evrensel bir kardeşlik birliği" olarak tanımlanan Masonluk, dünyanın en gizemli teşkilatlarından biri olarak görülmektedir. Türkiye’de de belli dönemlerde oldukça etkili olan ve bu teşkilatın, mensuplarınca "yüce bir davaya hizmet"  adına yapılan faaliyetleri çoğu zaman tartışma konusu olmuştur. Osmanlı sultanı V. Murat’ın şehzadeliği döneminde localarına kayıtlı olduğu masonlar, Türkiye'de 1861'den itibaren Osmanlı Yüksek Şurası adı altında yapılanmaya başlamışlardır. Cumhuriyet döneminde,  Türkiye Yüksek Şurası adı altında faaliyetlerine rahatça devam eden masonlar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ü açıkça masonluğa davet etmişlerdir. Dahası, Konvan adı verilen Dünya Masonlarının Genel Kongresi Türkiye’de toplanmış, bununla birlikte Türkiye’de Masonluk karşıtı eylemler başlamıştır. Bu süreci, 1935'te Mason localarının ve derneklerinin ilgası izlemiştir. Bu çalışmada, Cumhurbaşkanlığı Arşivi’ndeki cumhuriyet tarihimizi aydınlatacak son derece önemli belgeler ışığında cumhuriyetin ilk yıllarından ilgasına kadar olan dönemde masonluğun Türkiye’deki seyri hakkında bazı bilgiler paylaşılmaya çalışılarak bir değerlendirme yapılacaktır.       
Keywords : Mason Locası, Mustafa Kemal Atatürk, Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye'de Masonluk