Kan Davaları ve Namus Cinayetlerinde Yeni Stratejiler: İbn Haldûncu/Agambenci Bir Okuma Denemesi

Authors : Sıtkı KARADENİZ

Pages : 845-859

Doi:10.15869/itobiad.405518

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kan davalarında ve namus cinayetlerinde sıkça görülmeye başlanan kiralık katil ve reşit olmayan katil stratejileri, İbn Haldûn’un bedevî umrân ve hadarî umrân ayrımı bağlamında, asabiyetin meydan okuma ve cevap verme tarzları üzerinden okunabilir mi? Kan davaları ve namus cinayetlerinde bedevî umrânın belirlediği yazısız hukuka göre, “kanın yerde kalmaması/namusun temizlenmesi” eylemi, bedevîlerdeki asabiyet ilişkilerini gözetmek durumundadır. Bununla birlikte hadarî umrânın yaptırım mekanizması karşısında en az zararla karşılaşma stratejileri geliştirilmektedir. Bu stratejilerde reşit olmayan faillere ve kiralık katillere müracaat edilmektedir. Asabiyetin bedevî ve hadarî umrândaki işlevselliğiyle tam olarak uyuşmayan bu stratejiler, bir ölçüde karşıt ama işlevsel olarak bağlantılı iki yönelimli bir iç gerilimle ilişkili görünmektedir. Bu yönelimler, bir taraftan bedevî yasayı koruyan diğer taraftan hadarî yasadan korunan stratejik bir mantıkta çakışmasına karşın, farklıdırlar. Birincisi, asabiyetin nesnel işlevleriyle , ikincisi ise öznel çıkarlarıyl a ilişkili olan iki eğilimli bu stratejik mantığı, bedevî umrân ve hadarî umrân arasındaki mutlak ayrımında kalarak açıklamak mümkün gözükmemektedir. Bu nedenle, burada geliştirilecek temel tez, söz konusu stratejilerdeki mantığın hem bedevî hem de hadarî olarak ya da ne bedevî ne de hadarî olarak nitelenebilen bir belirsizlik alanında oluştuğu, başka bir ifadeyle, Agambenci anlamda “belirsizlik mıntıkası”nda işlerlik kazandığıdır. Bu metin, faillerin eğilimlerine hâkim olan “kararsızlık” halinin yerleştiği bu “belirsizlik alanı/mıntıkası”nı sorunsallaştırmayı hedeflemektedir.
Keywords : Kan Davaları, Namus Cinayetleri, Belirsizlik Mıntıkası, Agamben