Reassessment of the Iranian Revolution in its 40th Anniversary: Its Causal Dynamics

Authors : Kazim Ugur KIZILASLAN

Pages : 2257-2275

Doi:10.15869/itobiad.448662

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, İran Devrimi’nin 40. yıldönümüne yaklaştığımız şu günlerde, 20. Yüzyılın bu son kapsamlı dönüştürücü modern hareketini yeniden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Modern devrimci hareketler, sınıf bilincini pekiştiren bir ideolojik söylemle kıvılcımlanır; yükselen milliyetçilik duygusu üzerinden serpilir ve toplum ile devlet arasında yabancılaşmayı derinleştiren bir tetikleyici unsur üzerinden kitleleri harekete geçirir. Başlangıç motivasyonları itibariyle İran Devrimi de, modern bir siyasi harekettir. İran Devrimi’nde ideolojik söylem, belli toplumsal grupları kayıran yönetimi hedef almış, Şah rejimi ve yabancı destekçilerine karşı ilk husumet tohumlarını ekmiştir. 1920’lerin sonu ile 1950’lerin başı arasındaki dönemdeki modernleşme reformları ve millileştirme politikaları, toplumda etkili hoşnutsuz gruplar arasında ortak milliyetçi hislerin oluşmasını sağlamış, bu hisler, dış gücün desteğine dayalı yönetime karşı tepkisel duruşu güçlendirmiştir. Eski rejimin, 1973 Petrol Krizi sonrası artan petrol gelirlerini toplumsal gelişim projeleri yerine ağırlıklı olarak hızlandırılmış ağır sanayi yatırımları ve ordunun modernizasyonuna tahsis etmesiyse toplumla yönetim arasında yıkıcı bir yabancılaşma oluşmasına neden olmuş ve kitleleri harekete geçirmiştir.
Keywords : İran Devrimi, ideolojik söylem, milliyetçilik, petrol gelirleri ve dağılımı, tahsisat ve rantiye devleti, boom bust döngüleri