İnsanın Üç Yüzü; Homoeconomicus, Homoislamicus ve True Man: “Takva” Filmi Üzerinden Bir Değerlendirme

Authors : Esra KILIÇ, Mehmet Mubarek ALAN

Pages : 801-827

Doi:10.15869/itobiad.618264

View : 24 | Download : 14

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisat, bir sosyal bilim olmasının yanında; doğa bilimlerinin yöntemini kullandığından ötürü doğa bilimlerine en yakın sosyal bilim olmaktadır. Ancak bunun için, iktisadın insanı ve toplumu verili kabul etmesi gerekmiştir. Çünkü yapılacak olan tahminlere, davranışları önceden bilinebilecek bir bireyin konu olması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu yüzden ortodoks iktisat, homoeconomicus tipolojisini oluşturmuş ve analizlerini bu birey üstüne inşa etmiştir. Literatür kısmında belirtildiği üzere, rasyonel ekonomik insanın gerçekliği sorgulanırken ve neoliberal yaklaşımın rasyonel ekonomik insanı eleştirilirken, bu eleştirilerin uzantısında islam iktisatçıları tarafından “homoislamicus” birey yaklaşımı ortaya atılmaktadır. Ancak islam iktisatçılarının bir kısmı gerçek insana benzerliği noktasında homoislamicus bireyin de, homoeconomicus birey kadar, ütopik olduğunu ortaya koymaktadır. İktisadın multidisipliner bir bilim olduğu yaklaşımlarından hareketle, halihazırdaki çalışmada amaçlanan; homoislamicus, homoeconomicus ve true man birey tipolojilerinin kurgulanan dünyalar üzerinden verilen ideolojik mesajlar aracılığıyla değerlendirilmesidir. Takva film analiziyle dindarlık düzeyi yüksek olan ve salt kendini Allah’a adamış kurgu karakterimiz Muharrem üzerinden gerçekleştirilen sorgulama bizi homoislamicus’tan öte İslam iktisatçılarının ortaya koyduğu alternatif bir insan yaklaşımı olan “true man”a yaklaştırmaktadır. 
Keywords : insan, homoeconomicus, homoislamicus, film analizi, true man