Gösteri Toplumunun Yeni Panoptikonu Olarak Sosyal Medya

Authors : Ali Fikret AYDIN

Pages : 2573-2594

Doi:10.15869/itobiad.735793

View : 24 | Download : 16

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Endüstri sonrası ortaya çıkan ve imajın baskın hale geldiği toplum, Fransız düşünür Debord tarafından “gösteri toplumu” terimiyle ifade edilmiştir. Gerçek ile sahtenin iç içe geçtiği gösteri toplumunda, her şey görüntüler üzerinden değerlendirilmeye başlanmıştır. Geleneksel medyayla birlikte devam eden gösteri, internetin ve sosyal medyanın ortaya çıkmasıyla birlikte devam etmiştir. Gösterinin kendisine yaşam alanı bulduğu bu mecra farklı boyutlar kazanmıştır. Kullanıcıların gösterinin bir parçası haline geldiği sosyal medya, yeni bir gösteri ve gözetim alanı haline gelmiştir. Bu bağlamda sosyal medyanın yeni bir panoptikon olduğu söylenebilir. Panoptikon, Jeremy Bentham tarafından oluşturulmuş bir hapishane modelidir. Bu modelde, kuledeki kişi bütün hücreleri görebilirken hücrelerde bulunanlar kuledeki kişiyi görememektedir. Günümüzde sosyal medyayla birlikte bu gözetim şekli farklı yöne doğru evrilmiştir. Bu yeni panoptikonda tek taraflı gözetimin yerini herkesin birbirini gözetlediği bir ortam almıştır. Mahremiyetin ortadan kalktığı sosyal medyada gösteri durmaksızın devam eder. Betimleyici ve eleştirel nitelikteki bu çalışmada sosyal medya, “gösteri toplumu” ve “panoptikon” kavramları çerçevesinde ele alınarak tartışılmıştır. 
Keywords : Gösteri Toplumu, Guy Debord, Panoptikon, Foucault, Sosyal Medya